Anders dan in voorgaande jaren menen de Arabische landen dat ze met de recent door de Saudische kroonprins opnieuw uitgevonden vredesformule nu wél kans maken op een doorbraak. De Veiligheidsraad van de VN bekrachtigde eerder deze maand nog unaniem het recht van de Palestijnen op een eigen staat met een resolutie.

Israël zou in Arabische ogen bovendien door de Palestijnse opstand tegen de bezetting oorlogsmoe raken en bij westerse steunpilaren van de Joodse staat is verontwaardiging te bespeuren over de methodes van het Israëlische leger.

De Arabische top wil eensgezind duidelijk maken dat Israël vrede kan krijgen met de hele Arabische wereld als het land zich terugtrekt achter de grenzen die vóór 1967 golden. Dat zou een terugtrekking betekenen uit de Westelijke Jordaanoever, Oost-Jeruzalem, de Gazastrook, de Golanhoogten en een klein stukje Libanon.

De Arabische ministers van Buitenlandse Zaken bereiden de teksten voor die de staatshoofden of hun plaatsvervangers de komende dagen in het herrezen hotel Phoenica InterContinental in de Libanese hoofdstad moeten onderschrijven.

Volgens zegslieden in Beiroet handhaaft de top straks de eis dat in principe alle (Palestijnse) vluchtelingen moeten kunnen terugkeren op basis van VN-resolutie 194 (december 1948). Wie terug wil moet dat kunnen, anders dienen schadevergoedingen te worden uitgekeerd.

Voorwaarde om met de ”Verklaring van Beiroet” indruk te maken, is de voorheen zo vaak afwezige eensgezindheid op Arabische toppen. Maar de secretaris-generaal van de Arabische Liga, Amr Moussa, meent dat er een zeer grote kans is dat de top de punten uit het Saudische plan eensgezind aanneemt.

Saudi-Arabië en landen die al met Israël vrede sloten, Egypte en Jordanië, houden in hun formuleringen graag een slag om de arm. Dan kan met de Israëliërs worden gepraat over praktische aanpassingen van het beginsel ”land voor vrede”.

Syrië en Libanon zijn niet zo inschikkelijk. Zij stelden bijvoorbeeld bij de voorbereidingen dat de tekst aangeeft dat alle circa 3,7 miljoen Palestijnse vluchtelingen in principe terug moeten kunnen keren.

Libië heeft een eigen vredesplan dat draait om een staat die zoiets als Israstina heet, waar alle ongewapende Joodse en Arabische inwoners vreedzaam samenleven. De Libische leider Gadaffi heeft gezegd niet naar Beiroet te komen.

Een van de andere hoofdpunten op de agenda van de top betreft Irak. De VS zinspelen op militaire acties tegen dat land. De Arabieren wijzen dat af. Ze verwijten de VS dat die hun strijd tegen het terrorisme misbruiken door een Arabisch land te bedreigen of aan te vallen.

Onder de buitenlandse gasten is VN-chef Kofi Annan. De Spaanse premier, Aznar, vertegenwoordigt de Europese Unie.

De top geeft Libanon de kans zich weer nadrukkelijk als het ”Zwitserland van het Midden-Oosten” te profileren. Ooit was Beiroet cultureel en zakelijk centrum van het Midden-Oosten, maar de burgeroorlog van1985-1990 maakte daar een eind aan. Nog lang na de oorlog werd het land vereenzelvigd met ontvoeringen, kapingen en bomaanslagen. Maar Libanon heeft handenvol geld uitgegeven om zijn hoofdstad weer op te bouwen en zijn imago te verbeteren. De afgelopen jaren heeft het uiteenlopende internationale evenementen georganiseerd, van sportfestijnen tot een bezoek van de paus in 1997. De bijeenkomst van de Arabische Liga moet de kroon op het werk worden.

Libanon kreeg de kans om de Arabische leiders in zijn hoofdstad te ontvangen toen de Verenigde Arabische Emiraten, die eigenlijk aan de beurt waren, plaatsmaakten uit erkentelijkheid voor Libanons „geslaagde strijd tegen de Israëlische bezetting”, in een verwijzing naar de Israëlische terugtrekking -in mei 2000- uit Zuid-Libanon.

De afgelopen jaren heeft de regering honderden miljoenen uitgegeven om de infrastructuur te herstellen, een nieuwe luchthaventerminal te bouwen en andere ingrijpende verbeteringen door te voeren. Speciaal voor de Arabische top, de eerste die in Beiroet wordt gehouden sinds 1956, zijn wegen opnieuw geplaveid en palmbomen geplant rond het conferentieoord, in een wijk waar men vroeger zijn leven niet zeker kon zijn.

De rust en de veiligheid zijn tegenwoordig weer grotendeels hersteld in Libanon, maar een autobomaanslag waarbij in januari een oud-minister het leven liet en de gebeurtenissen van 11 september in Amerika hebben de autoriteiten goed zenuwachtig gemaakt. In geen jaren heeft Beiroet zo veel wapens en pantservoertuigen op straat gezien. Al enkele dagen vliegen helikopters af en aan boven Beiroet en klinkt om de haverklap het geraas van motoren die officiële stoeten begeleiden. Er zijn ongeveer 8500 agenten en militairen op de been gebracht en nog eens 6000 man wordt achter de hand gehouden. Het leger heeft posten betrokken bij bruggen en tunnels en wijkbewoners zijn gescreend.