Die Syrische toeristen zijn een nieuw verschijnsel sinds in 2011 in Syrië de burgeroorlog begon. Al deze dingen bewijzen dat de diplomatie in de regio bezig is te ontdooien.

Het Westen herhaalt nog steeds dat de Syrische president Assad zijn biezen moet pakken, maar de Arabische wereld legt zich neer bij de realiteit in Syrië. De buurlanden begrijpen dat Assad de oorlog heeft gewonnen en stemmen daar hun buitenlands beleid op af.

Bovendien zijn er ontwikkelingen die Arabische leiders nopen om Assad weer het hof te maken. Velen waren onthutst toen de Bahreinse minister van Buitenlandse Zaken onlangs in het VN-gebouw in New York zijn Syrische collega Walid al-Muallem omhelsde. Hij zei toen dat „het niet juist was dat allerlei regionale en internationale machten in Syrië opereren terwijl de Arabieren afwezig zijn.” Die opmerking is de sleutel voor de gewijzigde Arabische opstelling richting Damascus.

Tientallen jaren zagen Arabische staten hun oorlog met Israël als het belangrijkste conflict in het Midden-Oosten. Indertijd wees de Amerikaanse diplomaat Henry Kissinger op de centrale rol van Syrië. Hij zei dat er „geen oorlog met Israël mogelijk was zonder Egypte, maar dat vrede met Israël onmogelijk was zonder Syrië.”

De huidige oorlog in Syrië is zijn eindfase ingegaan. De drie regionale machten zijn actief bij deze strijd betrokken. Het betreft hier Israël, Iran en Turkije; oftewel drie niet-Arabische landen die elk op eigen wijze de uitkomst in Syrië proberen te beïnvloeden. Iran en Turkije zijn steeds nauwer gaan samenwerken en beide landen worden in de Arabische wereld diep gewantrouwd. Als gevolg van de affaire rond de vermoorde Saudische journalist Khashoggi, hebben de diplomatieke relaties tussen Turkije en Saudi-Arabië een dieptepunt bereikt.

Turkije is feitelijk nog de enige belangrijke staat in het Midden-Oosten die actief de Syrische gewapende oppositie steunt. Veel Arabische landen voelen weinig sympathie voor Assad, maar ze hebben begrepen dat diens alternatief hoogstwaarschijnlijk een pro-Turks regime in Damascus zal zijn. Iets wat ze tegen iedere prijs willen voorkomen.

In oktober werd president Assad geïnterviewd door de Koeweitse krant ”al-Shahed”. Hij zei toen dat hij „met een aantal Arabische landen een nieuwe verstandhouding had bereikt.”

De Arabische wereld wordt verscheurd door een aantal conflicten, waarbij standaard allereerst wordt verwezen naar de koude oorlog tussen het sjiitische Iran en het soennitische Saudische koninkrijk. Dat Iran overal het voortouw lijkt te nemen, is in belangrijke mate debet aan de diepe verdeeldheid binnen het soennitische kamp. Enerzijds zijn er Qatar en Turkije, die overal politieke islamisten steunen. Beide landen hebben een modus vivendi weten te vinden met Iran, dat door veel Arabieren wordt gezien als hun aartsvijand.

Als antwoord hierop ontstond een alliantie van onder meer Egypte, de Verenigde Arabische Emiraten en Saudi-Arabië. Deze beide assen of allianties vechten voor de hegemonie in het Midden-Oosten waarbij Damascus plotseling de hoofdprijs is geworden.