Volgens Rijkswaterstaat is de Rijn bij Lobith van woensdag op donderdag gestegen naar een stand van 7,65 meter boven NAP. Als de waterstand zoals verwacht in de komende dagen verder stijgt, is er in het weekeinde eindelijk weer sprake van „een normale situatie voor deze tijd van het jaar”, aldus een woordvoerder van de dienst.

De Rijn voert donderdag 1230 kubieke meter water per seconde af. Daardoor neemt de diepgang op de Waal, de drukstbevaren rivier van Europa, flink toe. De vaardiepte is donderdag ruim boven de 3 meter. Ook op de IJssel, waar al maanden een inhaal- en passeerverbod voor schepen gold, neemt de hoeveelheid water toe en komt er een einde aan het tijdrovende manoeuvreren voor schippers.

„We zijn verheugd”, zegt Rijkswaterstaat. „Maar we staan nog niet te dansen. De gevolgen van de grote droogte zijn nog lang niet voorbij.”

Meteen te merken

Het KNMI verwacht voor december een normale hoeveelheid neerslag voor de tijd van het jaar. Maar als er toch minder regen valt in het Duitse en Zwitserse stroomgebied van de Rijn is dat meteen in Nederland te merken. Het is op dit moment volgens Rijkswaterstaat niet duidelijk hoever het water weer gaat zakken na de afvoerpiek die waarschijnlijk maandag voorbijkomt.

Ook de Vereniging Nederlandse Petroleum Industrie (VNPI) juicht nog niet. De VNPI vertegenwoordigt de dertien grote petroleummaatschappijen in Nederland. Die konden de laatste maand de benzinedepots in het land niet meer voldoende vullen, omdat volgeladen tankers te zwaar waren voor de lage waterstand. Daardoor kwamen tientallen tankstations zonder benzine te zitten.

„Er moeten decimeters water bij komen op de rivieren. Dat moet dan zeker enkele weken zo blijven. Dan zijn de benzinedepots weer afgeladen vol en is er ook een buffer. Nu zijn de depots tot op de laatste druppel leeg”, aldus Marnix Koopman van de VNPI.

Hij verwacht niet dat elk tankstation deze week alweer benzine heeft. „Het is ontzettend ingewikkeld om de planning aan te passen en tankauto’s te laten rijden in plaats van schepen te vullen. Als de waterstand weer normaal wordt, gaat het snel. Dan kunnen we na één of twee weken de gewone roosters weer gebruiken.”

Datzelfde geldt voor de grondstoffen voor de bouw, waarmee ook al maanden leveringsproblemen zijn. Woensdag liepen nog meerdere binnenvaartschepen aan de grond in de Waal en de Nederrijn. Toch te zwaar beladen, ondanks de waarschuwingen die Rijkswaterstaat dagelijks uitgeeft. De dienst blijft dat voorlopig nog doen, totdat alle droogtemaatregelen zoals versmalde vaargeulen en minder schutten weer zijn ingetrokken.

Bedrijven aan de haven in Deventer, zoals de Deventer Overslag Kombinatie DOK, wachten met spanning op het moment dat de sluisdeuren naar de IJssel opengaan. De sluis is al sinds augustus dicht. Enkele binnenvaartschepen die daardoor opgesloten raakten, zijn met een ingewikkelde wateroperatie een maand later bevrijd, maar de bedrijven aan de haven kunnen al maanden niet over water bevoorraad worden.

Over de schade die het aanhoudende extreem lage water heeft veroorzaakt, is pas begin volgend jaar iets te zeggen. Als de waterstand dan tenminste alweer een poosje normaal is.

Geen windeieren

De laagwaterproblemen hebben de binnenvaart in elk geval geen windeieren gelegd, meldde ING Economisch Bureau deze week. In het derde kwartaal van dit jaar is de omzet met 18 procent gestegen. Ook voor het vierde kwartaal verwacht ING een omzetstijging. Dat komt doordat de schepen minder lading kunnen meenemen en dus vaker varen. Ook zijn er meer schepen nodig, terwijl een reis langer duurt door de beperkingen. De binnenvaart vraagt zich wel bezorgd af of alle vracht die naar vrachtwagens en spoor is verplaatst weer terugkomt.

Eén ding kan Rijkswaterstaat in elk geval wel zeggen: het is vrij gebruikelijk dat er rond de jaarwisseling een hoogwatergolf op de grote rivieren is, met alle problemen van dien. Dat zit er dit jaar waarschijnlijk niet in.