Oktober 2016: Andrew Brunson werd naar het politiebureau in de Turkse stad Izmir geroepen. Nietsvermoedend ging hij er met zijn vrouw Norine naartoe. Hij dacht dat het in verband stond met hun visumaanvraag.

Maar dat liep anders. Zijn vrouw mocht weer gaan, maar hij moest blijven. Hij stond onder verdenking van spionage en lidmaatschap van het terreurnetwerk van de Turkse geestelijke Gülen, die in Amerika verblijft. Het was enkele maanden na de mislukte staatsgreep tegen president Erdogan.

Brunsons arrestatie was onderdeel van een golf van aanhoudingen die over Turkije spoelde. Hij belandde in een overbevolkte gevangenis. Daar zat hij tot eind juli dit jaar. De afgelopen weken staat hij onder huisarrest.

Het American Center for Law and Justice organiseerde een petitie voor hem. In evangelicale kringen in Amerika gold de arrestatie van Brunson als een voorbeeld van discriminatie van christenen in Turkije. De petitie leverde 600.000 handtekeningen op. De organisatie ging voor Brunson lobbyen bij het State Department en het Witte Huis. En met succes.

Veel Amerikaanse burgers in moeilijkheden moeten afwachten of de overheid zich voor hen inzet, maar Brunson geniet de steun van niemand minder dan de president. De afgelopen maanden eiste hij meermalen op Twitter diens vrijlating. „Deze onschuldige gelovige man behoort onmiddellijk te worden vrijgelaten”, twitterde Trump in juli. „Ik ben meer spion dan hij.”

Brunson kwam in 1993 als zendeling naar Turkije. In de kuststad Izmir (het Bijbelse Smyrna) werkte hij aan de opbouw van de Opstandingskerk. Die heeft nu 25 vaste bezoekers. De drie kinderen van Andrew en Norine Brunson groeiden volledig op in Turkije.

De 50-jarige Amerikaan is de oudste uit een gezin van zeven kinderen uit de staat North Carolina. Hij stamt uit een geslacht waarin veel predikanten waren. Toen hij als kind eens doodziek was, wijdde zijn moeder Pam hem „aan de Heere om hem voor Zijn doel te gebruiken.”

Brunson behoort bij de Evangelical Presbyterian Church (EPC) in Amerika, die rond 1980 ontstond in reactie op de liberale koers van de Presbyterian Church of the USA. Het motto van de EPC is: in hoofdzaken eenheid, in bijzaken vrijheid, en in alle dingen barmhartigheid en liefde.

Pas na lange tijd kreeg de predikant de aanklachten te horen. Veel van het bewijs bleef echter geheim en de getuigen anoniem. De feiten die wel bekend zijn geworden, wijst Brunson van de hand. Zo wordt hij ervan beschuldigd de Koerden te „christianiseren” met als doel hen op te zetten tegen het islamitische Turkije. De Koerdische kwestie ligt heel gevoelig in Turkije, omdat velen binnen deze groep –geleid door de gewelddadige PKK– een eigen Koerdische staat willen.

Tijdens een voorgeleiding zei hij tegen de rechter: „Ik heb altijd de territoriale eenheid van Turkije gesteund. Het geweld van de PKK is tegen mijn geloof.”

Om te onderstrepen dat hij niets tegen het land heeft, zei hij in vloeiend Turks: „Ik heb al 25 jaar voor Turkije gebeden. Ik zou nooit iets tegen Turkije doen.”

Het wordt Brunson ook kwalijk genomen dat hij aan de Syrische grens een vluchtelingenkamp heeft bezocht. Maar zelf zegt hij dat hij daar alleen was voor pastoraal werk, en niet om een politiek complot te smeden.

„Ik verwerp al deze aanklachten”, zei hij tijdens de voorgeleiding. „De discipelen van Jezus leden in Zijn Naam, nu is het mijn beurt. Ik weet waarom ik hier ben. Ik ben hier om te lijden in Jezus’ Naam.”

Onderzoekers vonden op de telefoon van de Amerikaan een foto met een bord ”maqluba”, een bekend Arabisch gerecht van vlees en rijst. De aanklager ziet dit echter als een „gülenistische delicatesse” en gebruikt deze foto om de beschuldiging van terrorisme te ondersteunen.

Ook uitspraken van Brunson, bijvoorbeeld dat „God de aarde laat beven”, worden door de Turkse aanklager gelezen in het licht van de gepleegde staatsgreep.

Volgens zijn dochter Jacqueline is Brunson depressief en teleurgesteld in NAVO-bondgenoot Turkije. Onlangs zei ze in Washington: „Dit land heeft hij twintig jaar gediend, maar het gijzelt hem al twee jaar.”