„Historicus, laat je niet inpakken door de politiek”
Wees als historicus op je hoede voor politici. Voor je het weet pakken ze je in en gaan ze met jouw onderzoeksgegevens aan de haal.
Dat was een van de rode draden in het zaterdag houden symposium ”Geschiedenis in de politiek”, een publieksevent ter gelegenheid van het 100-jarig bestaan van de opleiding geschiedenis aan de Vrije Universiteit Amsterdam.
De waarschuwing kwam overigens vanuit de politiek zelf. SP-Kamerlid Van Raak: „Historicus Hans Blom kreeg destijds ongelooflijk veel geld en tijd om een ongelooflijk dik rapport over Srebrenica te schrijven. Járen had hij eraan gewerkt. En twee uur nadat hij het had gepresenteerd, trad het kabinet-Kok af.”
Blom was hierover verbijsterd, vertelde Van Raak. „Ronald, wat gebeurt hier? vroeg hij mij. Hij begreep het niet. Het punt was natuurlijk dat historici andere bedoelingen met dit rapport hadden dan politici. De eersten wilden alles tot op de bodem uitzoeken. De laatsten hadden een politiek doel. Zij gaven zo veel geld en tijd omdat ze rust wilden creëren aan het Binnenhof. Wat hen ook gelukt is. Maar zelfs Hans Blom, die toch niet naïef was, is daar dus een beetje ingetuind.”
Volgens SGP-Kamerlid Bisschop, eveneens historicus, betekent dit niet dat historici, als ze een verzoek van de politiek krijgen, dan maar moeten zeggen: Ik leen me daar niet voor. „Nee, dat onderzoek naar de gang van zaken in Srebrenica moest gewoon gedaan worden. Wat van belang is, is dat historici zulk onderzoek integer en volgens hun eigen wetenschappelijke criteria verrichten. Voor het overige zijn zij niet verantwoordelijk.”
Een tweede voorbeeld dat zaterdag veelvuldig ter sprake kwam, is de canon van de Nederlandse geschiedenis. Bisschop: „Ik begrijp best dat zo’n canon niet voor eens en voor altijd vastligt. Maar ik heb er veel moeite mee dat minister Van Engelshoven van OCW in een Kameroverleg zei dat het tijd wordt dat historici die canon weer eens tegen het licht houden én dat zij alvast twee prioriteiten meegaf: het moet meer over vrouwen gaan en meer over diversiteit. Die bemoeizucht kan volgens mij niet. Daarom stemt de SGP dinsdag voor de motie van Buma, die zegt: Geen politieke discussie over de canon.”
D66-Kamerlid Van Meenen, wiskundige, onderwijswoordvoerder en destijds lid van de canoncommissie, ziet dat anders. „Die commissie tot herziening van de canon is en blijft onafhankelijk. Maar ja, het hele land heeft er een mening over, hè? Waarom de minister dan niet?”
Bisschop: „Omdat zij opdrachtgever is. In die hoedanigheid mag je niet inhoudelijk sturen.”
