Twee Afrikanen liggen languit te slapen op een bank. Een ander draait in z’n eentje aan de stangen van een voetbalspel. Drie personen maken gebruik van een computer. De huiskamer van Villa Vrede –een bijgebouw van de Utrechtse Marcuskerk– is deze donderdagochtend goed bezet.

In de naastgelegen ruimte geeft een Ethiopisch-orthodoxe non naailes. Het is een van de activiteiten voor bezoekers, naast taallessen en sportactiviteiten. Ook staat er elke week een Bijbelstudie op het programma.

Paracetamol

Een 18-jarige man uit Guinee, die niet met zijn naam in de krant wil, vertelt dat hij een jaar geleden naar Nederland kwam. Zijn asielaanvraag werd afgewezen. Sinds enkele maanden slaapt hij in de bed-bad-broodvoorziening. Overdag komt hij vaak naar Villa Vrede. „Ik kan hier koffie drinken, eten en over mijn problemen praten. Als ik hoofdpijn heb, krijg ik paracetamol.”

Ook Boni (26), die vier jaar geleden vanuit Ethiopië naar Nederland vluchtte, is geregeld in het inloophuis te vinden. Ze heeft een slaapplek in een noodopvanglocatie. „Overdag kom ik graag hier om de Nederlandse taal te leren. Ook doe ik mee aan activiteiten zoals koken en zwemmen. Over een paar maanden begint mijn nieuwe asielprocedure. Dan krijg ik weer een plek in een azc.”

In Utrecht verblijven naar schatting 4000 mensen zonder verblijfsvergunning, zegt Wilma Rozenga. Zij is sinds de start in 2014 coördinator van Villa Vrede, die werkt met ruim zestig vrijwilligers. „Van de meeste bezoekers –90 procent– is de asielaanvraag afgewezen. Wij bieden hun een plek waar ze gewoon mogen zijn en tot rust kunnen komen. Dat is nodig om na te kunnen denken over hun toekomst en keuzes te maken, want dat is vaak ingewikkeld.”

Een groot deel van de bezoekers slaapt in de Utrechtse bed-bad-broodvoorziening. Anderen hebben een plek bij particulieren of in een opvanglocatie voor kwetsbare groepen, zoals vrouwen met kinderen. „In toenemende mate hebben we ook te maken met mensen die op straat slapen. In de reguliere daklozenopvang kunnen ze niet terecht. Dat is best schrijnend.”

Haar huidige locatie kan Villa Vrede, die financiële steun krijgt van particulieren, kerken en organisaties zoals Kerk in Actie, niet blijven huren. De eerste zondag in januari had in de Marcuskerk de laatste kerkdienst plaats van de protestantse gemeente. „Deze is samengegaan met de Nicolaïkerk in de binnenstad, waar ik zelf toe behoor”, zegt Rozenga. „De Marcuskerk en het bijgebouw staan nu te koop. Zodra er een koper is, staan wij op straat.”

Heftig incident

De zoektocht naar een andere locatie, die een jaar geleden begon, liep tot nu toe op niets uit. Een pand aan de Koningsweg leek heel geschikt. „Al snel werd de buurt echter onrustig. Bedrijven in de omgeving maakten bezwaar, mede op basis van het bestemmingsplan. Een eerlijk gesprek hierover bleek niet mogelijk. Dat was pijnlijk en jammer, want ik ben ervan overtuigd dat we daar iets moois hadden kunnen opbouwen.”

De beeldvorming rond Villa Vrede wordt mede gestempeld door een heftig incident op 3 mei 2017. Een Eritrese bezoeker werd naast het inloophuis door een andere bezoeker doodgestoken. „Dat heeft veel emoties opgeroepen en bij ons allemaal een flink litteken achtergelaten. Ook bij mezelf. Ik heb de man destijds gevonden en nog geprobeerd hem te redden, maar het was al te laat.”

De verdachte zit vast en de zaak komt in maart voor de rechter. „Naar de omgeving hebben we gelukkig goed duidelijk kunnen maken dat dit incident niets te maken had met Villa Vrede, maar met problemen tussen personen onderling. Vanuit de buurt kregen we veel meeleven. Een dag na deze ingrijpende gebeurtenis was het Dodenherdenking. De tocht naar het oorlogsmonument begint altijd bij de Marcuskerk. In de overleg met de buurt en de wijkwethouder, begonnen we vorig jaar op het fietspad waar de Eritreeër was overleden.”

Intussen blijft Villa Vrede naarstig op zoek naar een andere locatie. Volgens Rozenga moet er een oplossing komen. „Wat je er ook van vindt, deze mensen zijn er. Niemand wil toch dat onze bezoekers straks de hele dag op Hoog Catharijne rondzwerven?”

CU Utrecht: Villa Vrede mag niet dakloos worden

Het werk van Villa Vrede, een organisatie die in Utrecht dagopvang biedt aan mensen zonder verblijfsvergunning, moet doorgaan. Dat vindt de Utrechtse raadsfractie van de ChristenUnie.

De fractie toonde zich deze week bezorgd omdat het werk van Villa Vrede mogelijk stil komt te liggen vanwege de verkoop van het pand dat de stichting nu huurt in de wijk Hoograven. „Villa Vrede doet mooi werk voor onze stad. Helaas ziet het er, door de tot nu toe onsuccesvolle zoektocht naar een nieuw pand, niet goed uit voor Villa Vrede”, meldt de fractie op haar website. De CU dient volgende week een motie in die het college oproept „om een uiterste inspanning te leveren om te voorkomen dat Villa Vrede de komende weken of maanden dakloos wordt.” De zoektocht naar een andere locatie mag wat de CU betreft worden uitgebreid naar panden buiten gemeentelijk vastgoed en zonder (op dit moment) de noodzakelijke bestemming ”maatschappelijk”.

De CU noemt een dagopvang voor ongedocumenteerden „essentieel” als invulling van de vierde b (begeleiding), naast bed, bad en brood.