Evangelicals and Catholics Together
De beweging Evangelicals and Catholics Together (ECT) is, na ruim twintig jaar, nog altijd actief. Sinds 1994 publiceert zij met enige regelmaat verklaringen.
ONTSTAAN: In de lente van 1994 publiceerde een groep rooms-katholieken en evangelicale protestanten in Noord-Amerika een veelbesproken verklaring: ”Evangelicals and Catholics Together: The Christian Mission in the Third Millennium”. Het document constateerde een groeiende overeenstemming en samenwerking tussen evangelicalen en rooms-katholieken op veel terreinen en bevestigde overeenstemming over de basisartikelen van het christelijk geloof. De „belangrijke verschillen” bleven een aandachtspunt. De ondertekenaars zegden toe deze te bespreken in blijvende ontmoetingen. Dat gebeurde onder leiding van de initiatiefnemers Charles Colson (Prison Fellowship) en pater Richard John Neuhaus (Institute on Religion and Public Life).
OVEREENKOMSTEN: Volgens Mark Noll en Carolyn Nystrom –in hun boek over ECT ”Is the Reformation over? An Evangelical Assessment of Contemporary Roman Catholicism” (2005)– hebben beide geloofsrichtingen een fundamentele overeenkomst bereikt ten aanzien van de Drie-eenheid, de Schrift, de zonde van de mens, de reddende liefde van God voor het menselijk geslacht en de verlossende kracht van de Heilige Geest. De verschillen tussen evangelischen en rooms-katholieken met betrekking tot de grondslagen van het christendom zijn volgens hen „minimaal” vergeleken met die tussen het traditionele christendom enerzijds en de seculiere wereldbeschouwing of het theologisch modernisme in protestantse kerken anderzijds. De grootste verschillen hebben volgens de auteurs betrekking op de kerk, met als kernpunten het pausschap, Maria, de sacramenten en het celibaat.
VERKLARINGEN: ECT heeft tot nu toe tien verklaringen uitgebracht, onder meer over de verzoening, de verhouding Schrift en traditie, de vrijheid van godsdienst en het huwelijk.
KRITIEK: de beweging heeft ook kritische reacties ontvangen, zoals van de Amerikaanse ex-rooms-katholieke theoloog Robert M. Zins (ECT maakt zich in zijn ogen schuldig aan „regelrechte afval”) en van de Schotse kerkhistoricus Iain Murray. Deze vond dat er geen „vitaal en wezenlijk verschil” tussen protestantisme en rooms-katholicisme meer wordt erkend.
POSITIE PACKER: De behoudende anglicaanse theoloog J. I. Packer stemde in met alle verklaringen van ECT. Hij constateerde dat de eerste verklaring in 1994 veel „negatief gehuil” van „evangelische isolationisten” heeft opgeroepen. Deze critici riepen volgens hem de herinnering aan het verleden op, toen Rome politieke en godsdienstige controle leek uit te oefenen en uit was op „de dood van het protestantisme als een ketters gezwel.” Dat tijdperk is voorbij, aldus Packer. „Het Tweede Vaticaans Concilie heeft de deur naar deze periode keihard dicht gesmeten, daarmee verzekerend dat die tijd niet meer terugkomt.” Packer kwam tot de ontdekking dat angst in Amerika een veel krachtiger gevoel is dan hij ooit heeft beseft. „Het gevoel op een vulkaan te zitten is typisch Amerikaans en wordt gemakkelijk aangewakkerd.” Maar vrees verduistert de geest, bevordert dadenloosheid en brengt alleen defensieve antwoorden, zegt Packer. De eeuwenoude vraag: waar verschillen katholieken en protestanten van mening, is „natuurlijk” niet verdwenen. Maar ECT moet naar zijn mening juist deze urgente vraag stellen: Hoeveel leerstellige, ethische, geestelijke en kerkelijke overeenkomst is er mogelijk met het oog op de vervulling van de „Grote Opdracht”, het bevorderen van Gods Koninkrijk, wat Christus aan alle kerken heeft opgedragen?
