Aan de ontbijttafel pak ik mijn iPad erbij. Eerst de Volkskrant. Na het starten van de app kan ik kiezen welke krant ik wil lezen. Die van vandaag, of misschien die van gisteren nog? Of nog een editie van vorige maand teruglezen? Het kan allemaal.

De voorpagina van vandaag biedt nauwelijks tekst, dus snel omslaan, met een veeg van rechts naar links. De letter is te klein om een verhaal te kunnen lezen. Een klik en het artikel opent zich over het hele scherm in een sobere opmaak. Ah, dit is een interessant verhaal. Dat wil mijn vader ook wel lezen. Delen is gemakkelijk, ik kan het artikel opslaan, printen, mailen of delen via sociale media. Handig is de optie om de letters wat te vergroten.

Maar liefst drie keer kom ik een paginagrote advertentie voor een kunstbeurs in Amsterdam tegen. Deze advertentie staat niet in de papieren Volkskrant, maar wel in de digitale versie.

Zoeken naar de wolf

Door naar De Telegraaf. Deze krant wil ik niet helemaal doorbladeren en daarom biedt het overzicht van alle pagina’s uitkomst. Ik ben benieuwd of er nog spannende ooggetuigenverhalen zijn over de gesignaleerde wolf in Nederland. De zoekfunctie brengt me meteen bij het goede artikel. Bij het aanklikken ervan krijg ik weer de mogelijkheid om dit te delen, de letters te vergroten en het artikel op te slaan. Maar ook om de achtergrond zwart te maken en de letters wit, of juist andersom. Bij de krant van wakker Nederland bevat elk artikel ook een voorleesfunctie. Deze werkt slecht. Woorden worden op de wonderlijkste manieren uitgesproken, de klemtoon ligt vaak net verkeerd.

Voordat ik de deur uitga, download ik ook nog even het Nederlands Dagblad. Deze keer op mijn telefoon, zodat ik het onderweg kan lezen. De artikelen zijn prima leesbaar via de speciale app voor de e-paper. De opmaak van de digitale variant kent veel overeenkomsten met die van de Volkskrant.

Na twintig minuten bladeren ben ik weer helemaal bij. Of eigenlijk ook weer niet. Want ik las de kranten die de afgelopen nacht om twaalf uur naar de drukker zijn gegaan en niet veel later te downloaden waren. Voor het meest recente nieuws moet ik toch elders zijn.

’s Middags komen de avondkranten beschikbaar. Om 14.00 uur heb ik RD en NRC al gelezen, terwijl de ‘papieren abonnee’ nog een paar uur moet wachten.

Opvallend aan het digitale RD zijn de vele foto’s bij artikelen. Als er een artikel wordt aangeklikt, verschijnen er vaak een of meer afbeeldingen bij de tekst waar in de papieren krant geen ruimte voor is. Navigeren door de krant kan op verschillende manieren. Bijvoorbeeld door een overzicht van alle krantenpagina’s van vandaag op het scherm te toveren. Of alleen de voorpagina’s van de bijlagen.

Beter en goedkoper

NRC springt er ten opzichte van andere kranten uit. Aangeklikte artikelen zijn speciaal voor de digitale lezers vormgegeven met mooi opgemaakte verwijzingen naar andere artikelen, ondersteunende video’s tussen de tekst en af en toe extra informatie.

De werkdag zit erop, de kranten zijn uit, zonder dat ik zwarte vingers heb. Het leesgemak is bij alle kranten hoog: scherpe letters, artikelen zijn makkelijk te vergroten, meteen overzicht over de hele pagina en de hele krant, en de mogelijkheid om binnen de krant snel iets terug te vinden via de zoekfunctie. Daarnaast heb ik de mogelijkheid om artikelen op te slaan en te delen.

Toch zijn er niet alleen maar pluspunten. Een beeldscherm leidt eerder af, binnenkomende mails en verwijzingen naar informatie elders op het web zorgen ervoor dat ik regelmatig afdwaal. Lezen op de iPad gaat prima, maar op mijn telefoon of laptop merk ik dat het vermoeiender is voor de ogen. De prijs zal voor veel lezers van e-papers een belangrijke factor zijn. De digitale krant is goedkoper dan de papieren versie en daarmee een goed en misschien zelfs wel beter alternatief. Al mis ik wel het gezellige ritselen van het papier.

Forse toename digitale abonnementen

In 2005 boden de eerste kranten een digitale kopie van de krant aan. Tegenwoordig is het bij alle kranten mogelijk om een digitaal abonnement te nemen. Naast de optie om te lezen via een browser op de computer is het ook mogelijk om te lezen via een app voor telefoon of tablet.

Abonnees op de papieren krant hebben vaak gratis toegang tot de digitale variant. Ook tussenvormen zijn mogelijk: de krant in het weekend op de mat en doordeweeks digitaal bijvoorbeeld.

De oplage van alle Nederlandse digitale kranten samen ligt rond de 400.000 exemplaren. Er is een forse toename te zien, tussen 2015 en 2016 steeg de oplage met een kwart. Bij de papieren krant is een omgekeerde trend te zien.

De prijs van een e-paper ligt lager dan die van een papieren krant. Bij de Volkskrant is dat bijvoorbeeld 18 euro per maand, tegenover 31 euro per maand voor papier. Bij De Telegraaf is het verschil nog groter: 10 euro voor de e-paper en 22 euro voor een abonnement op de papieren krant. Er zijn immers geen bezorg- en drukkosten.