In Jordanië houdt de Arabische Liga eind deze maand zijn jaarlijkse bijeenkomst. Aan de vooravond hiervan is er heel wat getouwtrek over de positie van Syrië. In november 2011, toen de dagen van president Assad geteld leken, nam de Arabische Liga het controversiële besluit om de Syrische zetel bij de liga aan de oppositie te geven. Deze werd toen gezien als de legitieme vertegenwoordiger van het Syrische volk.

Een aantal Arabische landen drong er de afgelopen tijd op aan om het Syrische regime weer te laten plaatsnemen aan de ronde tafel van de Arabische Liga. Dit voorstel werd verworpen, maar Jordanië liet weten dat ook de Syrische oppositie niet was uitgenodigd. Iedereen heeft inmiddels de gedachte laten varen dat deze het Syrische volk wel zou vertegenwoordigen.

De vraag is door wie dit volk dan wel vertegenwoordigd wordt.

Nadat het Syrische regime eind vorig jaar met verpletterende Russische luchtsteun de stad Aleppo had veroverd, suggereerde de Syrische president Assad dat de oorlog in zijn land voorbij was. Wat er nog over was van de gewapende oppositie in Aleppo, kreeg een enkele reis Idlib. In deze stad had al-Qaida echter een soort emiraat ingericht en steeds meer militanten sloten zich hier bij al-Qaida aan.

De beleidsmakers in het Amerikaanse Pentagon kunnen wat langetermijndenken betreft nog iets leren van de strategen van al-Qaida. Jabhat al-Nusra (de Syrische tak van al-Qaida) liet in de zomer van vorig jaar weten dat hij alle banden met al-Qaida verbroken had. Dat er echter ideologisch niets veranderd was, bleek uit het feit dat hij tegelijkertijd verkondigde dat de oprichting van een islamitische staat in Syrië nog steeds zijn doelstelling was.

Begin dit jaar richtte het voormalige Jabhat al-Nusra samen met vier andere milities de zogeheten Vereniging voor de Bevrijding van Sham (VBS) op. Dit werd gelijk de grootste militaire alliantie in Syrië.

Terwijl alle ogen gericht waren op Islamitische Staat (IS), begon deze VBS aan een expansietocht. De afgelopen periode pleegde ze in Damascus een aantal bloedige aanslagen. De Syrische hoofdstad wordt momenteel weer dagelijks bestookt met raketten. Dit nieuwe elan verbaasde iedereen en illustreerde dat de oorlog in Syrië nog lang niet voorbij is.

Deze VBS (die eigenlijk niets anders is dan al-Qaida in Syrië) is vastbesloten om in dit land een politieke entiteit op te richten die gaat meebeslissen over de toekomst van Syrië.

Velen beschouwen een dergelijk scenario als volstrekt ondenkbaar, maar dertig jaar geleden werd hetzelfde over de Libanese Hezbollah gedacht. Verwacht werd dat deze paramilitaire militie vanzelf zou verdwijnen nadat de Libanese burgeroorlog was beëindigd. Anno 2017 heeft Hezbollah echter in de hele staat de touwtjes in handen en bepaalt wie president of minister wordt. Het is dit model dat al-Qaida in Syrië voor ogen staat. En alles wijst erop dat het de factor tijd aan zijn zijde heeft.