Muziek

Léon Berben titularis gotisch orgel Ostönnen

Léon Berben is benoemd als titularis van het gotische orgel in de St. Andreaskerk in Ostönnen (Noordrijn-Westfalen, Duitsland), een van de oudste nog bespeelbare orgels ter wereld.

Redactie muziek
22 March 2017 09:10Gewijzigd op 17 November 2020 01:05
Het orgel in Ostönnen. beeld Léon Berben
Het orgel in Ostönnen. beeld Léon Berben

Dat meldt de Keulse organist. Het betreft een nieuwe functie, die inmiddels is ingegaan. Tijdens een concert op 5 augustus in Ostönnen wordt er aandacht besteed aan de benoeming.

Berben (46) is in zijn nieuwe functie verantwoordelijk voor het onderhoud van het instrument, hij adviseert bij het samenstellen van de concertserie en heeft als taak het orgel meer bekendheid te geven door middel van cd-opnamen en het organiseren van festivals en concerten.

Berben noemt het orgel bijzonder omdat het, in oorsprong, het oudste bespeelbare instrument ter wereld betreft. „Delen van het orgel zijn ouder dan het instrument in Sion (1435) en dat in Rysum (1457).” Het orgel in Ostönnen telt acht registers.

Bij de laatste restauratie door Rowan West (2003), met als adviseur Koos van de Linde, werd duidelijk dat het hout van de nog steeds in gebruik zijnde windlade uit 1406 en 1410 is, dat van de blaasbalg uit 1416. Onderzoek aan delen van de orgelkast toont aan dat andere delen uit 1435, 1447, 1461 en 1480 stammen. Tachtig procent van het pijpwerk van zes van de acht registers is uit de 15e eeuw.

Oorspronkelijk had het orgel een blokwerk met een omvang van HH tot f ‘’, in 1586 voegt een zekere Meister Bartholdus een Trompet 8’ en een Gedackt 8’ toe. Bij de bouw van de Gedackt werden gotische prestantpijpen gebruikt. In 1721 kwam het instrument naar Ostönnen. Oorspronkelijk stond het orgel namelijk in de Hanzestad Soest. In Ostönnen kreeg het een nieuw front (bovenbouw). „Gelukkkig was de kerk in Ostönnen nooit rijk, en werd er weinig aan het instrument veranderd.”

Bij de restauratie in 2003 werd het instrument grotendeels naar de toestand van 1722 teruggebracht, zonder de gegroeide toestand aan te tasten. Berben: „Het is dus niet helemaal een gotisch orgel, maar veel delen van het instrument en het grootste deel van het pijpwerk dateren uit de vroege 15e eeuw.”

Lees ook: Léon Berben pleit voor spannende Sweelinck (RD 24-04-2015)

RD.nl in uw mailbox?

Ontvang onze wekelijkse nieuwsbrief om op de hoogte te blijven.

Hebt u een taalfout gezien? Mail naar redactie@rd.nl

Home

Krant

Media

Puzzels

Meer