Het had zomaar het onderwerp van een spannend jongenboek kunnen zijn: vliegtuigje met koffers vol heroïne landt op Teuge. Het gebeurde vorige week echt. De marechaussee roept de hulp van burgers in om een oogje in het zeil te houden op de vijftien kleine vliegvelden van Nederland.

Ogenschijnlijk was er niks aan de hand. Een dag eerder was het vliegtuigje ook al geland op vliegveld Teuge. Bij controle werd niets gevonden. Toch bleef het beveiligingspersoneel waakzaam. Niet voor niets was er een tip gekomen van de Britse autoriteiten dat een klein vliegtuig met een grote hoeveelheid drugs onderweg was naar Nederland.

Toen het die vrijdagmorgen opnieuw landde, stond de douane al in de startblokken. Ze hadden een drugshond meegebracht. Met resultaat: er werden twee koffers vol cocaïne ontdekt met een straatwaarde van ongeveer 1,8 miljoen euro.

Maken drugssmokkelaars tegenwoordig vaker gebruik van kleine vliegvelden? Dat lijkt mee te vallen. Sinds Meiltje de Groot in 2011 directeur werd van luchthaven Teuge is het niet eerder gebeurd. De autoriteiten houden de kleinere vliegvelden recent wel scherper in de gaten, merkt De Groot op tegen Omroep Gelderland. „Het is wel zo dat de laatste tijd meer mensen worden gepakt. Onlangs nog op de vliegvelden in Drachten en Hilversum. De marechaussee vraagt ook om opvallende zaken te melden.”

Voor de marechaussee blijkt het lastig om op kleine vliegvelden een oogje in zeil te houden, omdat permanent toezicht door marechaussee, politie en beveiliging ontbreekt.

De veiligheidsdienst is daarom juist deze maand een campagne gestart waarbij burgers worden omwonenden van kleine vliegvelden worden opgeroepen alert te zijn en bij onraad de dienst te waarschuwen. Eyes & Ears heet de campagne. Opperwachtmeester Bert van Eijk in het KMar Magazine: „We ontvangen zelden meldingen in relatie tot de kleine vliegvelden, misschien omdat men denkt dat het niets is. Maar hulp van burgers is een welkome aanvulling op de grenscontroles.”

Van Eijk is coördinator van de General Aviation Backoffice. De backoffice houdt de vliegbewegingen van de kleine burgerluchtvaart op afstand in de gaten. „Deze vluchten moeten conform de grensbewakingstaak worden aangelopen”, aldus van Eijk in het magazine. „Wij informeren de collega’s in het land over alle inkomende en vertrekkende vluchten van buiten Schengen. De landelijke brigades voeren waar nodig fysieke controles uit op de velden in hun bewakingsgebied”, legt hij uit. „Voor de intra-Schengenvluchten bekijken we of er bijvoorbeeld afwijkingen van het vliegplan zijn of dat ze om andere redenen interessant genoeg zijn voor een controle.”

De radar- en computersystemen van de backoffice worden steeds beter, de informatie die Van Eijk en zijn collega’s op afstand kunnen achterhalen steeds gedetailleerder. „De laatste anderhalf jaar kwamen al meer drugs- en mensensmokkelzaken aan de oppervlakte dan voorheen.”

Toch blijft het belangrijk dat er ook op de kleine vliegvelden alerte mensen rondlopen. „Ogen en oren ter plaatse blijven toch de belangrijkste instrumenten voor een opsporingsambtenaar. Een piloot die al taxiënd stopt om een pakketje van iemand die plots uit de bosjes springt mee te nemen, is op zijn zachtst gezegd verdacht.”

De campagne Eyes & Ears duurt het hele eerste kwartaal van 2017.