„Wilders heeft geen ordetroepen op straat”
Hij vindt het maar niks dat PVV-leider Wilders zich voor zijn uitspraken over minder Marokkanen moest verantwoorden voor de rechter. Politicoloog prof. dr. Herman van Gunsteren: „Politici moeten meer dan anderen vrijheid van spreken hebben.”
„Gemekker.” Zo noemt Van Gunsteren „heel brave” pleidooien voor de voorbeeldfunctie van politici. „Politici moeten juist ruimte krijgen om alternatieve ideeën gestalte te doen krijgen. Zodat ze wetten kunnen veranderen. Daar horen ook felle uitlatingen bij.”
Dat Wilders vrijdag veroordeeld werd voor groepsbelediging en aanzetten tot discriminatie, neemt Van Gunsteren niet zozeer de rechtbank kwalijk. „Hij heeft slechts de wet toegepast en kon moeilijk anders.”
Probleem is, vindt hij, dat wetgeving rond de vrijheid van meningsuiting in Nederland veel te strikt is. „Woorden en intenties zijn zelfs strafbaar gesteld. Ik vind dat jammer. De ”minder Marokkanen”-uitspraken van Wilders zie ik als ophitserij. Maar het blijft bij woorden. Wilders roept niet op tot geweld. Nu kunnen mensen zeggen dat zijn ophitserij anderen activeert om geweld te gebruiken. Maar ja, dan zou je de Bijbel of de Koran ook strafbaar moeten stellen.”
Kunt u zich voorstellen dat een Marokkaanse moeder driehoog in Amsterdam zich onveilig voelt door Wilders’ uitlatingen?
„Natuurlijk. Het is niet leuk om in Nederland een Marokkaanse jongeman te zijn. Je stuit voortdurend op wantrouwen. Toch denk ik dat de ideeën van Wilders niet via het strafrecht moeten worden bestreden. Hij moet in een politiek debat worden aangepakt. Stel hem maar vragen: Welke Marokkanen wil je uitzetten? Hoe dan?”
De Marokkanen-uitspraken van Wilders worden soms gekoppeld aan wantoestanden in de Tweede Wereldoorlog. Wat vindt u van die vergelijking?
„Ik heb Wilders aangeraden om die vergelijking onder ogen te zien en verschillen aan te geven. Hitlers ordetroepen maakten zich schuldig aan geweld en intimidatie op straat. Hitler bracht bevolkingsgroepen om. Dat is bij Wilders allemaal niet aan de orde. Hij heeft geen geüniformeerde ordetroepen op straat rondlopen die mensen bedreigen. Er zijn ook overeenkomsten: Wilders is de leider die alles bepaalt. Hij zou partijleden moeten toelaten.”
Beleven we wereldwijd de opstand van de boze burger?
„Ja. Outsiders keren zich tegen de elite. Kijk naar de brexit en de verkiezing van Trump tot president van Amerika. Hoe gekkere dingen Trump zei, hoe meer mensen op hem stemden. Ook in Nederland worden de tegenstellingen scherper. Mensen moeten wel beseffen waar stemmen op een outsider toe leidt. Helpt het je land verder? Typerend is dat veel zogenaamde boze burgers die voor de brexit stemden zich suf schrokken toen duidelijk werd dat de meerderheid van het Britse volk voor die brexit stemde.”
De opstand van de boze burger tegen de elite is besmettelijk. Mensen denken bij verkiezingen: We zullen nu even laten zien wie er de baas is. Bizar is wel dat Wilders bij uitstek bij de politieke elite hoort. Hij is al jaren Kamerlid.”
Wilders haalde vrijdag uit naar de „drie PVV-hatende rechters” die hem veroordeelden. „Knettergek”, twitterde hij.
„Ik vind het heel slecht dat Wilders geen respect heeft voor een rechterlijke uitspraak. Heel anders stelde iemand als voormalig VVD-Kamerlid Hirsi Ali zich op. Al was ze het niet eens met een vonnis, ze legde zich er wel bij neer.”
Wilders staat op nummer één in de peilingen. Is het reëel dat hij komend jaar de nieuwe premier wordt?
„Dan zou dat personele verschuivingen in de andere partijen vragen. D66-leider Pechtold, CDA-voorman Buma en VVD-aanvoerder Rutte hebben al aangegeven niet met Wilders te willen regeren. Wilders heeft nogal onverwacht de stekker uit het kabinet-Rutte I getrokken. Sindsdien is Wilders voor hen als regeringspartner te onbetrouwbaar.”
