Voor de gemeente Urk kwam het „razende tempo” waarin de coronabesmettingen toenamen wat als een verrassing. Het leek allemaal zo goed te gaan in Urk; tot een week of drie geleden waren er nauwelijks inwoners besmet met corona. Tot in één week tijd het aantal besmettingen verdrievoudigde. Nu staat het dorp te boek als een „coronabrandhaard” en zijn er de afgelopen week 590 nieuwe besmettingen per 100.000 inwoners gemeld; naar verhouding het hoogste aantal van het land. Ook woensdag waren er weer twintig positief geteste mensen.

Waarom het zo snel gaat, is nog niet 100 procent duidelijk. De GGD Flevoland is bezig met een onderzoek naar de situatie in het dorp, om erachter te komen waar de besmettingsclusters zijn.

Wat al wel duidelijk is: de besmettingen komen vooral voor in de familiesfeer. „Op verjaardagen en op feestjes waar mensen bij elkaar komen”, zegt GGD-woordvoerder Sven van der Burg.

De gemeente bevestigt dat beeld. „Urk is een sociale gemeenschap, met hechte familiebanden”, zegt Nico Schipper, woordvoerder van de gemeente. „De meeste besmettingen zijn thuis ontstaan, omdat mensen graag bij elkaar over de vloer komen. Dat zijn ze gewend en die gewoonte is zo ingesleten dat je het niet van de ene op de andere dag achterwege laat. Terwijl dat wel moet. We adviseren dringend om maximaal twee bezoekers van buiten het huishouden toe te laten.”

Ook jongeren zoeken elkaar op; vorige week werd nog een jeugdhonk met zo’n vijftig jongeren ontruimd. Het overtreden van de coronaregels was voor de gemeente reden het jeugdhonk te sluiten.

Mondkapje

Voor burgemeester Cees van den Bos, niet beschikbaar om het RD te woord te staan, is de maat vol. Hij doet een dringende oproep aan de Urkers: neem je verantwoordelijkheid en onderschat het virus niet. Van een totale lockdown is nog geen sprake. De gemeente wil vooral dat mensen zich aan de regels houden. Woordvoerder Schippers: „Zo dragen nog weinig mensen een mondkapje in de winkel en zijn de regels er te vrijblijvend. We doen een oproep aan winkeliers om het aantal mensen in de zaak te beperken en mondkapjes verplicht te maken.”

Hoe kan het dat Urkers het zo lastig vinden zich aan de regels te houden? Volgens de gemeentewoordvoerder heeft dat deels te maken met het feit dat er lange tijd weinig aan de hand was in Urk. „Ik denk dat mensen het nut van een mondkapje niet inzagen, omdat er toch weinig besmettingen waren. De gemiddelde Urker bepaalt graag zelf wat hij doet en laat en dan moet er een goede reden zijn om een mondkapje te dragen. Die is er nu echter.”

Kerken

Op basis van de RIVM-cijfers zijn er vooralsnog geen aanwijzingen dat het hoge aantal besmettingen te maken heeft met de kerken. De burgemeester heeft de plaatselijke kerken de afgelopen week wel opnieuw een brief gestuurd, met de oproep om hun verantwoordelijkheid te nemen nu de situatie verslechtert. De kerken zijn aan het afschalen, maar hij zou graag zien dat nog meer kerken dit gaan doen. Woordvoerder Schippers: „Er zijn kerken die zijn afgeschaald naar dertig kerkgangers, maar anderen hebben daar meer moeite mee. Soms is dat lastig, als we signalen krijgen van kerkgangers die vinden dat de kerk wel een stapje verder kan doen. Maar daar proberen we zuiver mee om te gaan. We dringen erop aan om de adviezen van de overheid op te volgen, maar de kerken maken daarin hun eigen keuzes. ”