De Nationale Politie sloot zich donderdagavond aan bij het pleidooi voor een tijdelijk totaalverbod op de verkoop en het afsteken van vuurwerk, zodat de zorgsector en hulpverleners tijdens de coronacrisis niet nóg zwaarder worden belast. Maandag lieten de 25 burgemeesters van de veiligheidsregio’s zich positief over het verbod uit. Ze steunen daarmee de wens van de beroepsvereniging van Spoedeisende Hulp Artsen en politiebond ACP. Premier Rutte zei dinsdag tijdens zijn persconferentie over de coronamaatregelen dat het kabinet „over twee weken” duidelijkheid geeft.

Bij elke jaarwisseling raken eerstehulpafdelingen van ziekenhuizen overbelast. „Dat kunnen we er tijdens corona niet bijhebben”, zegt Ruud Verkuijlen, programmamanager Geweld tegen Politie Ambtenaren (GTPA). Met een tijdelijk totaalverbod kan de politie volgens hem gerichter handhaven. „Daarnaast willen wij als werkgever onze mensen en ook boa’s en hulpverleners de zekerheid geven dat zij behandeld kunnen worden indien ze letsel oplopen tijdens oud en nieuw.”

Langdurig letsel

Door een landelijk vuurwerkverbod kunnen ziekenhuizen naar schatting duizend operaties extra uitvoeren. Alleen al door oogletsel bij vuurwerkslachtoffers lopen de wachttijden voor andere operaties enorm op, stelt de Rotterdamse oogarts Tjeerd de Faber, vuurwerkwoordvoerder van het Nederlands Oogheelkundig Gezelschap, in de Gelderlander. Vuurwerkschade belast de zorg langdurig: „Een staaroperatiepatiënt kost relatief weinig tijd, terwijl je een vuurwerkslachtoffer vaak jaren later nóg ziet.”

Burgemeester Grootenboer-Dubbeldam van Goeree-Overflakkee juicht een mogelijk vuurwerkverbod tijdens de komende jaarwisseling toe. „Een verbod kan de druk op zorgpersoneel en hulpverleners verlichten. Vuurwerk zorgt niet alleen voor schade, maar brengt ook slachtoffers met zich mee. De zorg kan die extra patiënten tijdens deze coronacrisis er niet bij hebben. Een verbod om vuurwerk te verkopen en af te steken moet dan wel voor het hele land gaan gelden, om duidelijkheid te geven voor iedereen.”

Wat Grootenboer betreft blijft het niet bij één jaarwisseling: in haar laatste nieuwjaarstoespraak pleitte ze voor een algeheel verbod op consumentenvuurwerk. „Dit is het moment dat het kabinet de knoop door moet hakken.”

Niet de straat op

Ook burgemeester Kottelenberg van Neder-Betuwe zegt dat „zorg voor de zorg” nu voorop moet staan. „Dus nu even geen vuurwerk, zodat er minder mensen op de eerste hulp terechtkomen. Het afsteken van vuurwerk leidt er ook toe dat mensen meer naar buiten gaan en ontmoetingen hebben. Dat is vanwege het besmettingsgevaar niet wenselijk. Een vuurwerkverbod kan ertoe leiden dat mensen meer in de beslotenheid van hun woning blijven.”

Kottelenberg zegt er begrip voor te hebben dat mensen een uitlaatklep, een ventiel willen hebben en dat jongeren even het keurslijf van zich af willen schudden. „Onze eerste zorg moet nu echter zijn dat de zorgsector niet nog zwaarder belast wordt dan ze door de coronacrisis al is.”

Voor een vuurwerkverbod is een landelijk besluit nodig, zegt de Betuwse burgemeester. „Anders moet elke gemeente het via de APV regelen, en dat is niet tijdig te realiseren.”

Rust op straat

In politiek Den Haag riepen GroenLinks en PvdD het kabinet vorige week op om dit jaar, in verband met corona, met een tijdelijk algeheel vuurwerkverbod te komen. De twee partijen pleiten al jaren voor een algeheel verbod en hebben hiervoor ook een initiatiefwet klaarliggen.

Voor een tijdelijk verbod kunnen zij in elk geval rekenen op de christelijke partijen. „Wij steunen volledig de oproep van onze zorgmedewerkers, politieagenten en burgemeesters. Juist deze tijd van crisis en druk op zorg vraagt om landelijk beleid en om snelle duidelijkheid”, zegt CU-Kamerlid Stieneke van der Graaf.

Het CDA, dat het afsteken van vuurwerk tot voor kort verdedigde, is inmiddels ook voor een tijdelijk verbod, op voorwaarde dat er compensatie komt voor ondernemers die al vuurwerk hebben ingekocht. SGP-Kamerlid Kees van der Staaij spreekt van een „op zich begrijpelijk verzoek” en van een „oproep die serieus genomen moet worden.” Wel voegt hij daaraan toe dat „we goed moeten afwegen wat de gevolgen zijn voor de rust op straat en de handhaving.”

Manifest

Tijdens de afgelopen jaarwisseling waren er bijna 1300 mensen vuurwerkgewonden. Daarbij raakten 168 mensen gewond aan één of beide ogen. Oogarts De Faber pleit er al jaren voor hieraan paal en perk te stellen. Met zijn Nijmeegse collega Keunen –sinds vorige week VVD-senator– stelde hij in 2015 een manifest op dat pleit voor een totaalverbod op consumentenvuurwerk. Dat werd in de jaren daarna door ruim 1700 organisaties en bijna 80.000 particulieren ondertekend. De Onderzoeksraad voor de Veiligheid adviseerde in 2017 een algeheel vuurwerkverbod.

Eind januari verbood het kabinet knalvuurwerk en vuurpijlen. Amsterdam en Rotterdam besloten tot een algeheel afsteekverbod voor particulieren. Later stelde Amsterdam dit een jaar uit, omdat de politie ditmaal waarschijnlijk de handen vol zal hebben aan illegale feesten nu nachtclubs nog dicht zijn.