Velen kennen dit dankgebed voor na de maaltijd uit huiselijke kring. Het werd (en wordt) veel gebruikt in het zuidwesten van ons land. Menigeen uit Zeeland hoorde (en hoort) het zijn opa of oma bidden. Overigens vaak in de meervoudsvorm: „dat Gij ons met deze Uw liefdegaven hebt gevoed.” Zo gaat dat met mondelinge overlevering: dan circuleren er allerlei varianten.

Het gebed staat op naam van Jacobus Borstius (1612-1680), predikant in onder andere Dordrecht en Rotterdam en vertegenwoordiger van de Nadere Reformatie. Deze gaf in 1651 een ”Kort begryp der christelyke leere” uit: een catechisatieboekje. Aan dat boekje werden algauw ”Eenige kleyne vragen voor de jonge kinderkens” toegevoegd: vragen over de christelijke leer, en over de Bijbelse geschiedenis.

Met name de ”Korte vragen voor de kleine kinderen”, zoals het ging heten, werden de achterliggende eeuwen veelvuldig herdrukt – ze zijn nog steeds te koop. En hoe gaat dat: aan zo’n boekje wordt door een drukker nog weleens iets toegevoegd. Zo verschijnt vanaf de 19e eeuw in diverse uitgaven achter de vragen een ‘aanhangsel’ met teksten: de Tien Geboden, de geloofsbelijdenis en enkele kindergebeden: een morgen- en avondgebed, een gebed vóór en na het eten, een gebed voor als je in de kerk op je plek komt, en een ”Kinderbede tot God”. Anonieme teksten.

Bovenstaand gebed na het eten is dus waarschijnlijk van 19e-eeuwse herkomst. De aanspraak doet dat al vermoeden. Oudere formuliergebeden spreken vaak van ”Barmhartige God” of ”Hemelse Vader”. ”Menslievend God” kan overigens prima vanuit Titus 3:4 verdedigd worden, waar Paulus spreekt over de ”mensenliefde” (”filantropia”) van God.

Intussen biedt dit dankgebed in kort bestek veel. Lof en dank voor liefdegaven. De bede dat we niet slechts met aards brood gevoed zullen worden, maar ook met het hemelse Brood, Christus – de lijn naar het avondmaal is kort. Gebed om genadige hartversterking, zodat mijn kracht en energie dienstbaar zullen zijn aan Gods Koninkrijk en aan de eer van Zijn Naam.

Hoe kinderlijk kort en krachtig willen we het op deze dankdag hebben?

Menschlievende God!

Uw Naam zij geloofd en gedankt,

dat Gij mij met deze Uwe liefdegaven hebt gevoed;

voed ook mijne ziel met het ware brood des levens,

versterk mijn hart door Uwe genade,

opdat ik alle mijne krachten moge besteden in Uwen dienst,

en tot eer van Uwen Naam leven,

Amen.