Hoewel de verkiezingsdag pas komende dinsdag is, hebben tientallen miljoenen Amerikanen nu al gestemd. Dat gebeurde in veel gevallen via de post. Kiezers hoeven dan tijdens de coronacrisis niet in de rij te staan bij de stembureaus. Het massale poststemmen kan tijdens de verkiezingsnacht aanvankelijk een vertekend beeld geven van wie aan de winnende hand is. In Amerikaanse media wordt gesproken over een mogelijke ‘rode of blauwe luchtspiegeling’. Rood is de kleur van de Republikeinen van president Donald Trump, blauw van de Democraten van zijn rivaal Joe Biden.

Niet alle kiezers zijn namelijk even enthousiast over het poststemmen, dat Trump zonder bewijs bestempelt als uitermate fraudegevoelig. Uit onderzoek komt naar voren dat vooral aanhangers van zijn tegenstander Biden hun stem aan de post toevertrouwen. De regels voor het tellen van per post verstuurde stemmen verschillen van staat tot staat, maar het kan mogelijk dagen of zelfs weken duren voordat alle poststemmen zijn verwerkt. Die kunnen op sommige plaatsen ook nog worden meegeteld als ze met vertraging binnenkomen in de periode na de verkiezing, vooropgesteld dat ze op tijd zijn verstuurd.

Het verwerken van poststemmen kan een tijdrovend proces zijn. Handtekeningen van kiezers moeten worden gecontroleerd en soms zijn stembiljetten gekreukt in de post. In staten waar al vroeg begonnen kan worden met het verwerken van poststemmen, kan Biden bij het bekendmaken van de uitslagen aanvankelijk op voorsprong komen te staan. Het beeld kan dan veranderen als meer stemmen worden geteld van aanhangers van Trump die fysiek naar het stembureau gingen.

De Democraten zijn juist bang voor het omgekeerde effect: een ‘red mirage’ waarbij Trump in belangrijke staten aan de winnende hand lijkt te zijn omdat het lang duurt om poststemmen te tellen. De president pikt het mogelijk niet als hij eerst ruim op voorsprong lijkt te staan en dan plots wordt ingehaald door Biden, vrezen zijn tegenstanders. Dat zou kunnen spelen in staten die in 2016 zeer nipt zijn gewonnen door Trump, zoals Pennsylvania en Michigan.

„Het kan tot vrijdag 6 november duren voordat alle stembiljetten zijn geteld”, maakte het kantoor van verantwoordelijk minister Jocelyn Benson van de staat Michigan onlangs bekend. Dat betekent volgens haar dat er dinsdag vermoedelijk nog geen uitslag ligt als het weer een nek-aan-nekrace wordt in haar staat. Ook in Pennsylvania houden de autoriteiten er rekening mee dat er tijdens de verkiezingsnacht nog geen duidelijkheid is over wie heeft gewonnen.

Trump volgt dergelijke ontwikkelingen met argusogen. „De gouverneur telt de stemmen. We houden u nauwlettend in de gaten in Philadelphia, gouverneur”, zei de president onlangs over de Democratische gouverneur van Pennsylvania. „Er gebeuren daar veel slechte dingen tijdens het tellen van de stemmen.”