Sneltests waren lang niet betrouwbaar genoeg, maar dat is veranderd en de verwachtingen zijn inmiddels hooggespannen. De commissie wil een eerste voorraad aankopen en ter beschikking van de EU-landen stellen, zei Von der Leyen woensdag bij de presentatie van een nieuw pakket coronamaatregelen. De commissie gaat met leveranciers ook weer een raamcontract sluiten zodat lidstaten kunnen bijbestellen.

Lidstaten moeten half november hun teststrategie uit de doeken doen, zegt Von der Leyen. De commissie doet daarvoor aanbevelingen.

De medische benodigdheden voor de bestrijding van het coronavirus waren sinds het virus afgelopen voorjaar in Europa de kop opstak vrijgesteld van btw en invoerheffingen, maar die regeling zou komend weekeinde aflopen. De commissie verlengt de vrijstelling met nog eens een halfjaar nu een nieuwe golf van besmettingen Europa overspoelt. Zij stelt ook voor dat ziekenhuizen en zorgverleners geen btw hoeven te betalen voor coronavaccins en testkits.

EU-landen moeten al hun gegevens over de pandemie delen met de Europese tegenhanger van het RIVM, onderstreept Von der Leyen. Nu heeft het ECDC nog niet van alle lidstaten genoeg gegevens om bijvoorbeeld de Europese ‘coronakaart’ met risicogebieden te kunnen inkleuren. Ze hamert ook nog eens op het belang van opsporingsapps, die bovendien onderling gegevens moeten kunnen uitwisselen. De lidstaten moeten zich meer inspannen om hun burgers zover te krijgen de apps te gebruiken.

Nationale regeringen moeten ook de strijd tegen ‘coronamoeheid’ en misleidende informatie over het virus opvoeren, vindt de commissie. Dat is onder meer van belang nu er koortsachtig wordt gewerkt aan een coronavaccin, in een tijd dat het wantrouwen tegen vaccins juist lijkt te groeien. Als er eindelijk een vaccin is maar niemand zich laat inenten, haalt dat nog niets uit.

De commissie vroeg de lidstaten eerder al om een vaccinatieplan voor zodra er een werkend en veilig vaccin is, dat bijvoorbeeld moet vastleggen wie als eerste wordt ingeënt. Volgende maand gaat zij deze nationale vaccinatiestrategieën tegen het licht houden en beoordelen. De gemeenschappelijke quarantaineregels waaraan de commissie en de lidstaten werken, moeten er volgende maand liggen. De Europese luchtvaartautoriteit EASA en het ECDC schrijven verder aan een Europees testprotocol voor reizigers.