Goed presterende Kamerleden belonen. Talentvolle nieuwkomers een kans geven. Een goede vertegenwoordiging van alle bloedgroepen. Regionale representativiteit. Een eervolle plek voor bewindslieden. Het is zomaar een greep uit de vele doelstellingen die de CDA-top meegaf aan de kandidatencommissie van de partij.

Over de vraag of het geheel nog in balans is, zullen de meningen verdeeld zijn sinds de verrassende advieslijst dinsdagmiddag naar buiten kwam. Dat die onder het vergrootglas zal worden gelegd én grondig zal worden bekeken staat vast. Gemengde gevoelens zullen er daarbij zeker zijn bij de kandidaten die nu buiten de top-14 vallen. Als de Peilingwijzer een betrouwbare voorspeller is voor de verkiezingsuitslag van 17 maart zullen zij op zoek moeten naar een andere baan.

Drie zittende Kamerleden komen niet meer op de lijst voor: Chris van Dam, Maurits von Martels en Lenny Geluk-Poortvliet. Met de kandidatuur van Geluk-Poortvliet (77) wilde het CDA in 2017 laten zien dé partij te zijn voor ouderen. Wie de nieuwe senioren-kandidaat van het CDA is, is nog niet duidelijk. Overigens had Geluk in de fractie een piepkleine portefeuille. Ze deed maar mondjesmaat aan debatten mee.

Ook Von Martels was de afgelopen drie jaar redelijk onzichtbaar, maar in 2017 sleepte de boerenkandidaat wel op eigen kracht een voorkeurszetel binnen. Von Martels kreeg plek 39 toebedeeld en bedankte daarop voor de eer.

Justitiewoordvoerder Van Dam barstte van de ambitie om de komende periode met nieuwe initiatieven te blijven komen ter versterking van de strafrechtketen en de rechtspraktijk. Nadat de kandidatencommissie hem op een 24-ste plek had gezet hield ook hij de eer aan zichzelf.

Opvallend is de lage, 25-ste plek die Limburger Martijn van Helvert kreeg toebedeeld. Jarenlang gold de oud-fractievoorzitter van het CDA Limburg als één van de talenten binnen de partij. Eerder dit jaar deed hij nog een gooi naar het partijleiderschap, al trok hij zich vroegtijdig terug nadat een peiling uitwees dat zijn kandidatuur geen enkele kans van slagen had. In 2017 werd hij na een stevige, persoonlijke campagne met 19.106 voorkeursstemmen nog direct herkozen als lid van de Tweede Kamer. Dat zegt iets over zijn achterban. Mogelijk heeft de partijtop de inschatting gemaakt dat het hem hoe dan ook wel zal lukken dat huzarenstukje nog een keer te herhalen.

De lijst maakt verder duidelijk met welke zittende Kamerleden de CDA-partijtop graag verder wil: met Anne Kuik, Harry van der Molen, Hilde Palland-Mulder en René Peters die allen nog bezig zijn aan hun eerste termijn én met de meer ervaren Pieter Heerma, Agnes Mulder en Jaco Geurts. Zij kregen allemaal een verkiesbare plek.

Aannemelijk is dat Geurts, die is aangesloten bij de hervormde gemeente in Voorthuizen (Gereformeerde Bond), daarmee ook voor de komende periode de beoogde landbouwwoordvoerder is. Peters geldt als vertegenwoordiger van de sociale linkervleugel. Van der Molen verzette bergen werk als woordvoerder Binnenlandse Zaken en Onderwijs en nam eind 2019 ook de portefeuille medische ethiek erbij. Hij is geregeld te gast in het tv-programma Goedemorgen Nederland van Omroep WNL, maar wordt ook door Family 7 gevraagd.

Verkiesbare plekken zijn er, behalve voor lijsttrekker Hugo de Jonge en zijn secondant Pieter Omtzigt, verder voor de huidige bewindslieden Raymond Knops (plek 5) en Mona Keijzer (plek 7).

De top-14 telt verder drie nieuwkomers: Inge van Dijk, Lucille Werner en Derk Boswijk. Van Dijk is voorzitter van het CDA Brabant dat in april in zee ging met Forum voor Democratie. Werner, die jarenlang het woordenspel Lingo presenteerde op tv, geldt als ambassadeur voor mensen met een beperking. Opvallend is dat het CDA daar al een kandidaat voor leek te hebben: minister van Gehandicaptenzaken Rick Brink die op plek 24 staat. De bevlogen Boswijk (31), woonachtig in Kockengen, profileert zich onder meer met een duurzaamheidsagenda. Verder zet hij zich in voor jongeren, mbo’ers en ondernemers.