Het ooit chique Varosha was tot de Turkse invasie in 1974 de meest geliefde badplaats van het eiland en de belangrijkste toeristische trekpleister. De naar schatting 45.000 inwoners vluchtten samen met de toeristen hals over kop vlak voor de badplaats in handen viel van Turkse troepen. Die sloten het gebied af waardoor er een ‘spookbadplaats’ ontstond. De Turkse aanvallers wilden met de chique badplaats als ‘gijzelaar’ druk uitoefenen op de Grieks-Cyprioten en speelden met de gedachte van Varosha een Turks-Cypriotische badplaats te maken.

Turkije viel Cyprus in juli 1974 binnen, nadat daar op instigatie van het Griekse militaire regime in Athene een staatsgreep was geweest, gepleegd door rechtse Grieks sprekende Cyprioten die aansluiting bij Griekenland wilden. De invasie leidde tot de splitsing van het eiland tussen het door Turkije bezette noorden van Cyprus en het Grieks-Cypriotische zuiden dat lid is geworden van de EU. De door Turkije uitgeroepen republiek Noord-Cyprus is internationaal niet erkend. De VN bemannen een bufferzone tussen het noorden en het zuiden.

De spanningen over Varosha komen bovenop andere twisten tussen Turkije enerzijds en Griekenland, Cyprus en de EU anderzijds, zoals over claims op het exclusief gebruik van de bodem van de Middellandse Zee voor onder meer gasboringen. De buitenlandchef van de EU, Josep Borrell, was woensdag „diep bezorgd” over de heropening van het strand, omdat hiermee de kansen afnemen op toenadering tussen Noord-Cyprus en EU-lid Cyprus, net als de kansen dat Griekenland, Cyprus en de EU tot een vergelijk met Turkije komen. Het Kremlin noemde de stap zelfs „onacceptabel”.

De Turks-Cypriotische premier Ersin Tatar kondigde de heropening aan na een gesprek met de Turkse president Erdogan. De oppositie op Noord-Cyprus denkt dat de stap bij Tatar mede is ingegeven door de verkiezingen die zondag worden gehouden en hij zijn ‘nationalistische gezicht’ wil tonen.