Op een kruispunt van de Petrovastraat zit de gepensioneerde Tatjana haar producten te verkopen. Soms alleen, soms met andere dames. Nu eens in de regen, dan weer in de zon. Ze praat onduidelijk, aangezien haar ondergebit nog maar één tand telt. Een gouden. Ze verkoopt twee emmertjes met wat slaphangende bloemetjes, en één emmertje met grote rode paddenstoelen.

Bijna dagelijks zit ze op het drukke kruispunt om wat bij te verdienen. Ze komt uit een dorpje meer dan een uur rijden van de stad, maar omdat ze de pensioenleeftijd al heeft bereikt, reist ze gratis met de bus. De omgerekend 10 euro die ze op zo’n dag verdient, is een welkome aanvulling op haar schamele pensioen. En een leuke dagbesteding. Haar emmertje met paddenstoelen mag weg voor 400 roebel, zo’n 7 euro.

Ik vraag wat ik kan bereiden met de paddenstoelen. „Eerst koken in water en vervolgens fijnmalen. Samen met aardappels is dat heerlijk”, antwoordt Tatjana. Ook de andere dames komen met hun recepten hoe de paddenstoelen het lekkerst kunnen worden bereid op de natte herfstdagen van september en oktober.

Voor veel Russen staan de weken tussen eind augustus en half oktober in het teken van wilde eetbare paddenstoelen. Langs de wegen van en naar Russische steden staat om de zoveel honderd meter een auto geparkeerd, waarvan de eigenaar met een emmertje het bos in gaat om de zwammen te verzamelen.

Toch worden de paddenstoelen tientallen Russen jaarlijks fataal. Het blijkt dat toch niet iedereen precies weet welke paddenstoelen er wél en welke er niet giftig zijn. Volgens de Russische online krant Gazeta.ru is het gevaarlijk om in Moskou bijvoorbeeld paddenstoelen te kopen bij de metro, of om het bos in te gaan zonder kennis van zaken.

Vorig jaar kwamen er in Voronezj, ten zuiden van Moskou, tien mensen om het leven. In de regio Belgorod, aan de grens met Oekraïne, werd het eten van paddenstoelen een heel gezin fataal. Begin augustus aten een vrouw en haar twee zonen zelfgeraapte paddenstoelen. Ook in de regio Tambov, in het zuiden van Rusland, werden veel mensen opgenomen vanwege het eten van giftige paddenstoelen. Volgens de regionale autoriteiten waren er 49 gevallen van vergiftiging; er viel 1 dode.

Een paar weken geleden kocht ik ook een zakje paddenstoelen, in een afgelegen dorp. Er zaten twee soorten paddenstoelen in, al leken ze erg op elkaar. Voor de zekerheid belde ik een vriend, die zei dat de ene wel eetbaar was, maar over de andere twijfelde hij. Ik heb ze weggegooid. Het komt veel voor dat Russen de giftige paddenstoelen aanzien voor eetbare zwammen, en daarom vertrouwde ik het zaakje toch niet.

Voor verkoopster Tatjana is het allemaal heel simpel. Ze is nog nooit ziek geworden van paddenstoelen. „Nee natuurlijk niet, we weten toch immers welke goed zijn, en welke niet!” De meeste ouderen van het platteland weten heel goed welke paddenstoelen wél en welke niet mogen worden gegeten. Het is ze letterlijk met de paplepel ingegoten. Tatjana’s paddenstoelen durf ik inmiddels wel te eten en ook de paddenstoelen van een paar weken terug smaakten goed. Ik ben nog gezond.