Stakingen in het openbaar vervoer
De vakbonden hervatten hun acties tegen het kabinetsbeleid volgende week met een staking bij het streekvervoer en de spoorwegen. Vermoedelijk wordt het werk donderdag 14 oktober neergelegd, maar er is nog overleg over het precieze tijdstip. De bonden willen voorkomen dat „voetbalwedstrijden of de herfstvakantie in de war worden geschopt.”
Dat heeft FNV-voorzitter L. de Waal donderdag meegedeeld tijdens een gezamenlijke persconferentie van FNV, CNV en MHP. De Waal benadrukte dat de acties ruim van tevoren worden aangekondigd en „zo publieksvriendelijk mogelijk zullen zijn.”
Welke sectoren nog meer worden getroffen is nog onbekend, met uitzondering van de metaal. Staalbedrijf Corus in IJmuiden is het doelwit, vermoedelijk in de eerste week van de herfstvakantie. De estafetteacties zullen de komende weken verder in ieder geval de politie, voedings- en procesindustrie, zorgsector, het onderwijs, defensie en gemeenten treffen.
Volgens De Waal hebben de bonden geen keus. „We gaan door met de voorbereidingen omdat we uit Den Haag weinig bemoedigende signalen ontvangen. Natuurlijk leiden acties tot schade, maar die verantwoordelijkheid is voor kabinet en coalitie. Wij zijn altijd tot overleg bereid.” Hij vroeg zich af wie in het kabinet nu de regie heeft, omdat verschillende bewindslieden „door elkaar heen roepen.”
Hij weet zich gesteund door CNV en MHP. D. Terpstra (CNV) zei donderdag zich te hebben gestoord aan de hoogmoed van vooral liberale bewindslieden tijdens het debat van afgelopen dinsdag. „Ronduit stuitend” noemde hij het feit dat de vakbondsleiders ophitserig gedrag werd verweten.
De bonden willen druk op de ketel houden zolang er in de Tweede Kamer en vervolgens in de Eerste Kamer wordt gesproken over de verschillende voorstellen om te grijpen in het socialezekerheidsstelsel. Als de besluiten zijn genomen, probeert men op een lager niveau zoveel mogelijk te repareren tijdens overleggesprekken over de verschillende CAO’s. Ten slotte zetten de vakbonden in op het houden van een referendum.
De bonden hebben afgesproken elkaar vrij te laten op momenten dat er sprake is van politieke stakingen. CNV en MHP willen niet dat werkgevers schade lijden van acties die tegen het kabinet gericht zijn. Toch bleek uit de woorden van Terpstra en ook van die van A. Verhoeven (MHP) dat de actiebereidheid bij hun achterbannen zeker niet afneemt. „Staking is een ultiem middel en niemand van ons wil als stakingsbreker fungeren”, aldus Verhoeven. Bovendien is de scheidslijn tussen CAO-conflicten en het politieke conflict volgens hen in veel gevallen niet duidelijk. Ook met sommige werkgevers zijn er forse meningsverschillen. „We willen voorkomen dat er ingewikkelde conflicten op de werkvloer ontstaan en laten dit aan de bonden zelf over. Die vinden elkaar wel”, aldus Terpstra.
De drie vakbondsvoormannen blikten tevreden terug op de demonstratie van afgelopen zaterdag. Nog steeds is niet duidelijk hoeveel mensen eraan meededen. Nieuwe cijfers van onderzoeker Maurice de Hond wijzen zelfs in de richting van een half miljoen mensen die actief waren, omdat er 200.000 zouden zijn blijven steken op weg naar Amsterdam.
De bonden hebben donderdag een brief verstuurd aan het kabinet waarin ze de minister oproepen op hun standpunten terug te komen. Ook is besloten om de meeste overlegsituaties op centraal niveau vooralsnog te mijden.
Over de invloed van de vakbonden op de zogenaamde levensloopregeling, die het prepensioen moet vervangen, was De Waal heel kort. „Ook wij hebben het gerucht gehoord dat we inspraak krijgen. Maar in de totale context is dat nog niet de linkerpoot van de dode mus.”