Dat meldde een internationaal team van zestig ijskap-, oceaan- en atmosfeerdeskundigen donderdag in vakblad The Cryosphere. Het onderzoek had plaats onder leiding van het wetenschappers op het Goddard Space Flight Center van de Amerikaanse ruimtevaartorganisatie NASA in Greenbelt.

Satellietwaarnemingen

De wetenschappers combineerden satellietwaarnemingen met klimaat- en computermodellen voor het afsmelten van de ijskappen op Antarctica en Groenland. Uit de berekeningen bleek dat bij de huidige groei van de CO2-uitstoot de kans toeneemt op hogere wereldwijde zeespiegelstijging.

„Het kostte ons meer dan zes jaar om ijskap-, atmosfeer- en oceaanwetenschappers van over de hele wereld bij elkaar te krijgen, om onze voorspellingen van de zeespiegelstijging te verbeteren. We moesten de exacte cijfers weten”, zegt projectleider en ijswetenschapper Sophie Nowicki van de universiteit van Buffalo.

In het zogeheten ISMIP6-project combineerden de wetenschappers klimaatmodellen met computermodellen voor het afsmelten van de ijskappen op Antarctica en Groenland. „We begrijpen daardoor nu beter wat er kan beuren met de ijskappen”, zegt Heiko Goelzer van Universiteit Utrecht en onderzoeksleider op Groenland.

Onzekerheid

Uit de berekeningen bleek dat bij de huidige groei van de CO2-uitstoot de kans toeneemt op een sterkere opwarming van de aarde, een grotere afsmelt van ijs en een hogere wereldwijde zeespiegelstijging. De ijskappen van Groenland en Antarctica kunnen daaraan samen meer dan 38 centimeter extra bijdragen. Daardoor zouden 150 tot 250 miljoen kustbewoners extra onder de zeespiegel terecht komen.

„Een van de grootste onzekerheden rond de zeespiegelstijging in de toekomst is hoeveel de ijskappen daaraan zullen bijdragen”, zegt Sophie Nowicki. „Hoeveel de ijskappen eraan bijdragen, is echt afhankelijk van klimaatverandering.”

De onderzoeksresultaten zullen worden verwerkt in het zesde IPCC-rapport dat in 2022 uitkomt.

Groenlandse ijskap

De Groenlandse ijskap heeft vooral te lijden van afsmelt door opwarmende atmosfeer en smeltwater, waardoor gletsjers sneller richting de oceaan bewegen.

Uit een studie die vorige maand werd gepubliceerd in vakblad Communications Earth & Environment blijkt dat de Groenlandse ijskap sinds het begin van deze eeuw voortdurend massa verliest. Om terug te keren naar een evenwichtstoestand moet er elk jaar 60 gigaton (60 miljoen ton) sneeuw extra vallen. Maar met de huidige klimaatverandering verwachten wetenschappers het tegenoverstelde.

De ijskap is de tweede in grootte na de Antarctische ijskappen en bedekt bijna 80 procent van Groenland. Als al dat ijs zou smelten, zou de zeespiegel met ongeveer 7,4 meter stijgen.

Antarctica

De afkalving van de Antarctische ijskap is een stuk lastiger te voorspellen. Rond West-Antarctica knabbelt een opwarmende oceaan aan de onderkant van drijvende ijsplaten. Terwijl in het oosten hogere temperaturen voor meer sneeuwval zorgen waardoor de ijskap daar in dikte toeneemt.

„Het Amundsenzeegebied in West-Antarctica en Wilkesland in Oost-Antarctica zijn het gevoeligste voor opwarmend oceaanwater en veranderende zeestromingen, en zullen grote hoeveelheden ijs blijven verliezen”, zegt Hélène Seroussi, ijswetenschapper bij NASA’s Jet Propulsion Laboratory onderzoeksleider op Antarctica.

Een Brits-Deens wetenschappelijk team bevestigde vorige week in Nature Climate Change dat Groenland en Antarctica in steeds hoger tempo hun ijs kwijtraken. Dit ijsverlies komt overeen met de ernstigste scenario’s van zeespiegelstijging uit het vijfde IPCC-rapport. Volgens Marcus Engdahl van de Europese ruimtevaartorganisatie ESA is satellietonderzoek onmisbaar om de zeespiegelstijging te voorspellen. „Satellietwaarnemingen laten ons zien dat de ijskappen verrassend snel reageren op klimaatveranderingen.”