‘Ozonlaag in de gaten houden blijft belangrijk’
Op het gebied van klimaatverandering is het de wereld nog niet gelukt het tij te keren, maar het Verdrag van Wenen bewijst dat grote milieuproblemen wel degelijk met internationale afspraken tegengegaan kunnen worden. Het verdrag, dat 35 jaar geleden werd gesloten, was de eerste aanzet van wereldleiders om de ozonlaag beter te beschermen. Het KNMI staat woensdag, op Wereld Ozondag, stil bij het succes van het verdrag, maar waarschuwt ook dat het belangrijk blijft de ozonlaag goed in de gaten te houden.
„De ozonlaag begint zich nu te herstellen, maar het herstel kan beïnvloed worden door klimaatverandering”, aldus het instituut. Het herstel van de ozonlaag, die de aarde beschermt tegen schadelijke ultraviolette straling van de zon, wordt erdoor afgeremd. Terwijl het aardoppervlak opwarmt, wordt het op de hoogte van de ozonlaag juist kouder. Bij lagere temperaturen breken schadelijke stoffen, waarvan cfk’s de bekendste zijn, meer ozon af. Cfk’s zaten jarenlang volop in koelkasten en spuitbussen.
Boven de Zuidpool is het gat in de ozonlaag een jaarlijks terugkerend fenomeen. Dit jaar werd ook boven de Noordpool een uitzonderlijk groot ozongat waargenomen. Zulke ontwikkelingen maken volgens het KNMI nog eens duidelijk hoe belangrijk het is de ozonlaag te blijven monitoren. „Zeker als de ozonlaag in de toekomst verder afkoelt door klimaatverandering.”
In grote lijnen gaat het wel de goede kant op; sinds het verdrag van Wenen en het daaropvolgende Montreal Protocol, waarin de afspraken concreet werden gemaakt, is de hoeveelheid ozonafbrekende stoffen in de lucht met zo’n 20 procent afgenomen. Het ozongat boven de Zuidpool bereikte rond het jaar 2000 zijn grootste omvang en krimpt sindsdien. „De verwachting is echter dat pas in de tweede helft van deze eeuw de ozonlaag grotendeels hersteld zal zijn”, aldus het KNMI.
Zonder ozonlaag, die zich op 15 tot 20 kilometer hoogte bevindt, zou het leven op aarde onmogelijk zijn. Ieder land op de wereld heeft dat ingezien: het verdrag ter bescherming van de ozonlaag werd uiteindelijk door alle lidstaten van de Verenigde Naties ondertekend.