Leven op Venus: ‘Geweldig, een keertje niet op Mars’
„Geweldig”. Dat noemt astrobiologe Inge Loes ten Kate van de Universiteit Utrecht de ontdekking van mogelijk leven op Venus door een internationaal team van wetenschappers. „Het is vooral erg leuk dat het Venus is: een planeet binnen ons zonnestelsel, maar een keertje geen Mars.”
Op de rode planeet worden vaker ontdekkingen gedaan die erop wijzen dat er wellicht leven mogelijk is, zoals de aanwezigheid van methaan. „Dat molecuul associëren we op aarde met leven. Net als fosfine, wat nu in de dampkring van Venus is gevonden. Maar op Venus hebben we leven tot nu toe altijd uitgesloten. Het is er te zuur en met name veel te warm, zo’n vijfhonderd graden Celsius. Hoger in de atmosfeer is het echter koeler, dus daar zou het misschien mogelijk zijn.”
Het internationale team heeft fosfine ontdekt in de wolken van Venus. „Althans, hun interpretatie van de metingen luidt dat het om fosfine gaat”, nuanceert Ten Kate. „Vervolgens is de vraag: hoe komt dat molecuul daar? Het kan zijn dat het met materie uit de ruimte mee is gekomen, of het kan bijvoorbeeld dat er op Venus geologische processen plaatsvinden die we nog niet kennen. De aanwezigheid van leven is de meest complexe verklaring. Je moet eerst alle andere verklaringen uitsluiten.”
Volgens de onderzoekers is de hoeveelheid aangetroffen fosfine echter vele malen hoger dan van niet-levende bronnen zou kunnen komen. Ten Kate: „Het ziet eruit als een gedegen onderzoek. Andere wetenschappers zullen nu met verschillende meetinstrumenten gaan proberen of ze ook fosfine vinden. Ik ben er heel blij mee, want ik ben een groot voorstander van onderzoek binnen ons eigen zonnestelsel. Er wordt veel onderzoek gedaan naar exoplaneten, buiten ons zonnestelsel, voor antwoorden op de vraag waar leven vandaan komt. Ik denk dat het minstens even waardevol is de processen dichter bij huis goed te begrijpen.”
Als daadwerkelijk kan worden bewezen dat leven op Venus mogelijk is, roept dat allerlei spannende vragen op, aldus Ten Kate. „De wetenschap gaat er vanuit dat het leven op aarde hier is ontstaan. Dus als er leven op Venus is, hoe komt dat daar dan? Is het vanaf de aarde meegereisd, bijvoorbeeld met een meteoriet? Of is het op Venus zelf ontstaan? Er zou dan in ieder geval voor het eerst bewezen zijn dat we niet alleen zijn.”