Rechter VS: door Snowden onthulde afluisteractiviteiten illegaal
Een Amerikaanse rechtbank oordeelt dat het grootschalige afluisterprogramma van het nationale veiligheidsagentschap NSA dat in 2013 werd onthuld door klokkenluider Edward Snowden, illegaal is. De inlichtingenfunctionarissen die het programma verdedigden, vertelden bovendien niet de waarheid, aldus het Hof van Beroep.
In de uitspraak van woensdag stelt de rechtbank dat het ongeautoriseerde sleepnet van telefoontaps waarmee de belgegevens van miljoenen Amerikanen werden verzameld, de Amerikaanse inlichtingenwetgeving overtreedt en mogelijk ook de grondwet.
Snowden week uit naar Rusland nadat hij de afluisteractiviteiten aan The Washington Post en The Guardian had onthuld, en kreeg daar asiel. Tegen hem staan in de Verenigde Staten nog altijd aanklachten wegens spionage. Op Twitter zei Snowden dat het vonnis zijn besluit om over het afluisterprogramma naar buiten te treden rechtvaardigt. „Ik had me nooit voorgesteld dat ik ooit zou meemaken dat onze rechtbanken de activiteiten van de NSA als onwettig zou veroordelen en mij zou prijzen voor het openbaren ervan”, aldus Snowden.
Het bewijs dat de NSA in het geheim een omvangrijke database van telefoongegevens had aangelegd, was de eerste en meest spraakmakende onthulling door Snowden. Tot op dat moment ontkenden hoge Amerikaanse inlichtingenfunctionarissen steevast dat de NSA privégegevens van Amerikaanse burgers verzamelde. Na de onthulling grepen zij naar het excuus dat de spionageactiviteiten een cruciale rol hadden gespeeld in het opsporen van terroristen binnen de VS.
Inlichtingenfunctionarissen stelden dat vier inwoners van de stad San Diego dankzij het afluisteren konden worden veroordeeld voor het steunen van moslimfundamentalisten in Somalië. Het Hof van Beroep stelt echter dat die bewering niet strookt met het geheime dossier in die zaak. De vier blijven echter wel vastzitten, omdat het illegale afluisterprogramma niets afdoet aan het bewijs tegen hen.
Burgerrechtengroep ACLU reageerde blij op de uitspraak van het Hof. „De uitspraak van vandaag is een overwinning voor ons recht op privacy”, aldus de ACLU. De uitspraak „maakt duidelijk dat het sleepnet van de NSA de grondwet schendt”, stelt die.
Snowden onthulde in 2013 ook dat de NSA gegevens verzamelde van internetgebruikers over de hele wereld, onder wie ook Nederlanders. Dat leidde in Nederland onder meer tot een rechtszaak omdat diverse personen en organisaties, waaronder de Nederlandse Vereniging van Journalisten en de Nederlandse Vereniging van Strafrechtadvocaten, een verbod eisten op het gebruik van de door de NSA verzamelde informatie door Nederlandse veiligheidsdiensten. Dat verbod kwam er niet.