Minister Kajsa Ollongren (Binnenlandse Zaken) en staatssecretaris Hans Vijlbrief (Financiën) schrijven dat maandag in een brief aan de Tweede Kamer. Met de steun kunnen lokale en regionale overheden hun dienstverlening op peil houden. Zo hebben gemeenten veel minder geld binnengehaald door het wegvallen van onder meer de toeristenbelasting en parkeergelden, terwijl deze verwachte inkomsten wel in de begroting waren opgenomen.

Ollongren zegt dat de mede-overheden zich vanaf het begin hebben ingespannen om de gevolgen van de impact van corona te bestrijden. „Ik ben blij dat we onze mede-overheden kunnen bijstaan. Het is belangrijk dat iedereen kan blijven rekenen op goede dienstverlening, van zorg tot openbaar vervoer, van begeleiding naar werk en toezicht en handhaving, tot het in stand houden van sport en culturele voorzieningen.”

Het extra geld gaat onder meer naar buurt- en dorpshuizen (17 miljoen), speeltuinen en scouting (7 miljoen) en toezicht en handhaving, met onder andere extra boa’s (50 miljoen). Daarnaast is er 30 miljoen euro voor gemeenten, om de extra kosten te dekken die ze maken om de landelijke verkiezingen in maart op een coronaproof manier te organiseren.

Verder krijgen de gemeenten 20 miljoen euro voor gederfde inkomsten van terrassen, markten en evenementen, in de periode voor 1 juni. Voor de rest van het jaar hebben de bewindslieden 100 miljoen euro gereserveerd om later te verdelen, als meer duidelijk is over het verlies aan inkomsten als gevolg van de coronamaatregelen.

Om de druk op de gemeenten verder te verlichten, wordt ook een bepaalde kortingsregeling tijdelijk geschrapt, waardoor er dit en volgend jaar 230 miljoen euro extra naar de gemeenten vloeit.

Ollongren en Vijlbrief zijn bezorgd over de financiële situatie van veel gemeenten. Al voor de coronacrisis hadden zes op de tien gemeenten een exploitatietekort. In 2018 was dat tekort 197 miljoen euro waarna het in 2019 opliep tot 768 miljoen euro. Het kabinet laat daar onderzoek naar doen.

De gemeenten zelf denken dat de totale schade door de coronacrisis uitkomt tussen de 1,5 en 1,8 miljard euro. De Vereniging van Nederlandse Gemeenten schatte onlangs dat dit na een tweede coronagolf zou kunnen oplopen tot bijna 2,8 miljard euro.

„Deze tweede tranche is een reële compensatie voor de kosten en inkomstenderving van gemeenten. Maar de coronacrisis is nog niet ten einde dus er zal ook nog een derde tranche moeten volgen”, zegt de Vereniging van Nederlandse Gemeenten in een reactie. „Daarnaast zijn we als VNG al lange tijd met het Rijk over de opschalingskorting in gesprek. Voor het eerst wordt er nu iets gedaan aan de opschalingskorting, een langdurige wens van gemeenten. Dit is een eerste stap. Met wat ons betreft de afschaffing van de opschalingskorting als volgende stap.”