„Calvijn hield Gods toorn en liefde bij elkaar”
Calvijn spreekt zowel van de liefde van God als van Zijn toorn jegens de mensen, aldus prof. dr. W. H. Th. Moehn. „Hij wil deze zaken zo dicht mogelijk bij elkaar houden.”
De bijzonder hoogleraar geschiedenis van het gereformeerd protestantisme vanwege de Gereformeerde Bond aan de Protestantse Theologische Universiteit te Amsterdam sprak woensdag tijdens de studieweek voor theologiestudenten in Elspeet die was georganiseerd door de Gereformeerde Bond. Hij stelde het thema verzoening in de kerkgeschiedenis aan de orde.
Prof. Moehn ging in zijn toespraak uitvoerig in op het standpunt van Calvijn over de verzoening. Hij zei dat de reformator twee kanten naar voren bracht: die van de toorn van God en van Zijn liefde. „Calvijn wilde de realiteit van de kloof tussen de heilige God en de zonde en God die uit liefde het initiatief neemt tot verzoening zo dicht mogelijk bij elkaar houden. Hij stelde dat God ons enerzijds moet haten zolang Hij ons de zonden toerekent en dat Hij ons anderzijds heeft liefgehad van voor de grondlegging van de wereld. Wij zijn voor de schepping van de wereld bemind of geliefd, maar alleen in Christus.”
Prof. Moehn citeerde uit een lijdenspreek van de Geneefse reformator: „Maar nooit zouden wij levendig getroffen worden, noch in gloed raken om onze God te loven als wij niet een onderzoek deden naar onze eigen toestand, en als we in de diepten der hel toeven, omdat wij weten wat het is Gods toorn te hebben getart en Hem tot doodsvijand te hebben. Dus moeten zondaars doorwond worden door een gevoel en besef van hun zonden en zichzelf kennen als meer dan ellendig, opdat zij een afschrik hebben van hun staat, opdat zij weten hoezeer zij Gods medelijden nodig hebben.”
Calvijn schreef dat het verzoeningswerk van Christus het strafgericht over de zonde niet overbodig maakt, maar dat het bestaat in de voltrekking van het gericht. „Jezus heeft gehoorzaamd waar wij mensen gehoorzaamheid ontzegd hebben.”
De reformator noemt, aldus prof. Moehn, drie vruchten van het lijden en de dood van Christus. „Het is een offer waardoor de toorn van God gestild is. Verder is Zijn bloed de afwassing waardoor onze zielen van alle vlekken zijn gereinigd. Ten slotte zijn onze zonden door deze dood uitgewist zodat God ze niet meer in gedachten houdt.”
Het is volgens prof. Moehn de eeuwige boodschap die zonder ophouden tot het einde van de wereld in de kerk moet resoneren dat „het Evangelie niet gepredikt kan worden zonder dat de vergeving van zonden beloofd wordt.”
Na zijn toespraak vroeg de hoogleraar of en hoe de studenten later willen preken over de toorn van God. Een van hen zei dat te doen als de tekst er aanleiding toe geeft. Een ander vroeg zich af of hij in zijn preken het woord toorn zou gebruiken of voor een ander woord zou kiezen, omdat veel mensen het niet meer kennen. Prof. Moehn is zelf bezig met een preek over Hosea, de profeet van de gekrenkte liefde. Hij wil het dan over Gods toorn hebben vanuit de noties van trouw en ontrouw. Een student vroeg of veel mensen in deze tijd niet te bang zijn om te zeggen dat men buiten Christus is veroordeeld en dat men daardoor al snel zegt: „God heeft je lief.” Prof Moehn antwoordde dat de context belangrijk is: het maakt nogal verschil of die woorden in het algemeen gezegd worden of in een specifieke situatie.
