Ds. Geluk, oud-voorzitter van de Gereformeerde Bond (GB) in de Protestantse Kerk in Nederland, sprak maandag tijdens een studieweek voor theologiestudenten. Voor de bijeenkomst in Elspeet, die was georganiseerd door de GB, schreven zich 27 studenten in, ongeveer evenveel als de afgelopen jaren.

Het thema van de bijeenkomst dit jaar is “Verzoening: waar draait het om?” Ds. Geluk belichtte het onderwerp vanuit de geschiedenis van de GB door in te zoomen op een gedachtewisseling tussen ds. G. Boer (bestuurslid van de GB) en dr. H. Berkhof (rector van het theologisch seminarie in Driebergen).

Berkhof bekritiseerde in 1951 het grote middengedeelte van de Nederlandse Hervormde Kerk, de middenorthodoxie. Hij schreef dat er in die kring wel veel activiteiten plaatsvonden, maar dat de prediking „vlak en mat” was geworden.

Ook de GB kreeg van de theoloog een veeg uit de pan. Hij verweet de Bond niet alleen te weinig open te staan voor de rest van de kerk, maar hij vond ook de inhoud van de preken in de kring niet meer passen in de moderne tijd.

Ontdekking

Naar aanleiding van zijn uitspraken vond in het blad Woord en Dienst een gedachtewisseling plaats tussen Berkhof en Boer. Berkhof schreef dat het vroeger ging om de vraag: „Hoe krijg ik een genadig God?” maar dat de tegenwoordige vraag is: „Is er een God?” Boer wees erop dat het antwoord op de vraag of er wel een God is de weg baant tot de vraag: „Wie is deze God?”

Boer vervolgt dan: „Waar u eindigt, begint het pas. Dieper dan de aangevretenheid van de moderne mens in deze cultuurfase gaat de ontdekking van de Heilige Geest, wanneer wij gesteld worden in de ontmoeting met de levende God. Wij staan daar niet als mensen van de twintigste eeuw maar als goddelozen en vijanden. Wie van ons in dat gericht betrokken wordt, weet dat hij daar nooit uit was gekomen, wanneer niet een Ander Zich had gemeld, namelijk onze Heere Jezus Christus, Die zich om ons in het gericht heeft gesteld.”

Ds. Geluk zei dat deze gedachtewisseling nog steeds actueel is. Op een vraag antwoordde hij waarom hij dat vindt. „Veel van wat Berkhof noemde als zwak in de middenorthodoxie, wordt nu aangetroffen in de GB, zoals het druk zijn met allerlei activiteiten en de matte inhoud van de prediking. Deze draagt soms een bijna middenorthodox karakter.”

Ds. Geluk maakte duidelijk waar hij staat: „Hoe meer het kruis uit de prediking wijkt, hoe meer ruimte er komt voor andere onderwerpen. Als het kruis naar de achtergrond wordt geschoven, kan de Heilige Geest niet werken. De ontkerkelijking is mede een gevolg van tientallen jaren van matte prediking, waardoor de Geest Zijn werk niet kan doen.”

Er is volgens hem maar één brug tussen hemel en aarde: de kruisweg van Christus. „Jezus Christus en Die gekruisigd, dat moet steeds weer in de prediking naar voren komen.”

Nieuwe dienaren

Vanuit de studenten werd maandag aangegeven dat zij „de voorbede in de gemeente voor theologiestudenten, gebed om nieuwe roepingen zo missen.” Terwijl zij „dat zo hard nodig hebben. En terwijl ook de kerk zo dringend verlegen is om nieuwe dienaren van het Woord.”