„Onder geen enkele voorwaarde staken”
Politieman A. A. van der Wende reageert resoluut. Onder geen beding doet hij mee aan acties, stakingen en werkonderbrekingen. „Er zijn betere vormen om je standpunt duidelijk te maken.”
Van der Wende (54) dient alweer 32 jaar bij de politie. Op dit moment werkt hij als chef wijkteam in Spijkenisse, onderdeel van de politie Rotterdam-Rijnmond. Daarvoor heeft hij op verschillende plaatsen in het land gediend, onder andere in Friesland. Zo’n zes jaar is hij namens de RMU actief in de OR van het 5300 man sterke regionale korps.
Eind vorige week zijn vanuit Rotterdam zo’n 1200 collega’s van Van der Wende in Den Haag de barricaden opgegaan, om te protesteren tegen het kabinet. Actievoeren bij de politie is -onder strikte voorwaarden- toegestaan: geen voertuigen, geen wapen, geen misbruik van bevoegdheden. En in eigen tijd.
Van der Wende heeft de indruk dat de actiebereidheid bij de politie niet buitensporig groot is. „Het leeft niet echt.” Hij tekent daarbij aan werkzaam te zijn in een relatief rustig buitendistrict van Rotterdam. „In de stad is de opkomst wellicht een stuk groter.”
Toch is situatie volgens Van der Wende niet te vergelijken met de grimmige sfeer tijdens de grote demonstraties van begin jaren ’80. „De partijen stonden toen veel feller tegenover elkaar. De tegenstellingen waren veel scherper. Het respect hebben voor elkaar ontbrak destijds ten enenmale. Je kon nergens je standpunt kwijt. Er werd domweg niet geluisterd.”
Zo’n conflict mistte zijn uitwerking op de werkvloer niet. „Na afloop moet je de plooien weer proberen glad te strijken. Want je moet wel met elkaar verder. Zeker bij de politie, daar moet je blindelings op elkaar kunnen vertrouwen.”
De houding op de werkvloer is op dit moment anders, zo is de ervaring van Van der Wende. „Collega’s laten meer ruimte voor het standpunt van de ander.” Agenten die vanuit hun principes niets voelen voor acties, staan vandaag wel meer alleen. „Je bent een eenling. Vroeger had je meer medestanders.”
Het OR-lid heeft vorige week de organisatoren van de acties van zijn standpunt op de hoogte gebracht. „Bij hen tref je geen enkel begrip aan voor afwijkende standpunten. Zo’n gesprek bloedt dan ook al snel dood.”
Van der Wende probeert in het korps sympathie te vragen voor andersdenkenden. „Er zijn mensen die óók niet gecharmeerd zijn van de maatregelen van het kabinet, maar die toch niet naar Den Haag trekken om te demonstreren. In de OR krijg ik ruimte voor zo’n standpunt. Op de werkvloer echter niet altijd.”
Van der Wende heeft „begrip” voor het kabinet, maar vraagt zich wel af of de maatregelen niet over een langere periode kunnen worden uitgesmeerd. „Kan het niet wat gespreider? Ik weet wel, dat kost natuurlijk meer geld. Maar mensen hebben toch rechten opgebouwd. Een soepele afbouw zou daarom niet verkeerd zijn.” Zo’n geleidelijke invoering draagt volgens hem ook bij aan het creëren van draagvlak. Tegelijk relativeert hij de bezuinigingen. „Niemand in Nederland hoeft op een houtje te bijten.”
Ondanks zijn duidelijke standpunt zoekt Van der Wende niet de confrontatie op straat. „Ik ben eind jaren ’70 een tijdje lid geweest van de Algemene Christelijke Politiebond. Iets anders was er niet. Toen zij naar het stakingswapen grepen, heb ik afgehaakt. Dat kan ik niet verantwoorden.” Hij is nu alweer geruime tijd actief binnen de RMU.
De politieman kan zich beter vinden in de werkwijze van deze vakorganisatie. „Wij werken vanuit het harmoniemodel, niet vanuit het conflictmodel. Er zijn betere middelen om je standpunt onder de aandacht te brengen.” Maar deze leggen geen gewicht in de schaal. „Dat is dan maar zo. Dan buigen we daar maar onder.”
Van der Wende neemt onder geen beding deel aan acties. „Je staakt tegen de wettig over je aangestelde overheid. Gods Woord laat geen enkele ruimte om te staken of het werk neer te leggen. We moeten de overheid gehoorzamen.” Een overheidsorganisatie moet sowieso niet staken, vindt Van der Wende. „De politie moet gezag uitstralen. Dat gezag komt toch onder druk te staan op deze manier.”
Vandaag is de grote demonstratie van de vakbonden. Dit is het laatste deel in een serie van vier artikelen met uiteenlopende meningen over actievoeren.