„Op de TU is ook veel bewaard”
„Je hoort vaak zeggen dat de TU in Kampen niet meer is wat ze geweest is.” Zo begon prof. dr. C. J. de Ruijter woensdag zijn lezing tijdens de Schooldag 2004 van de Theologische Universiteit van de Gereformeerde Kerken vrijgemaakt. Hij hield zijn gehoor in de Bovenkerk voor dat er bij alle verandering ook veel bewaard is gebleven.
Prof. De Ruijter, die praktische theologie doceert aan de TU Kampen, sprak over het thema ”150 jaar verandering”. „Alles verandert, ook aan de TU”, zei de hoogleraar. De thema’s liturgie, homiletiek, catechese, ambtsleer, kerkdienst, preek en jongeren noemde hij brandpunten in de kerkelijke gesprekken. Brandpunten overigens die ook zorgen met zich meebrengen. „Wat ons bindt in de kerk, is de Geest van Christus. Niet onze gewoonten of wat we gewend zijn. Geen sleur, maar de tastbaarheid van God.”
De hoogleraar waarschuwde voor verstarring en verwarring. „Jezelf vastklemmen aan wat je hebt, leidt tot verstarring. En als je niet scherp hebt hoe je kiest en waar je voor staat, leidt dat tot verwarring.” Hij ziet tussen verstarring en verwarring echter een weg lopen die begaanbaar is. „Geen veilige weg. Niet de weg van het compromis. Wel een middenweg, een weg die vandaag actueler kan zijn dan ooit.” Daarvoor verwees hij naar Calvijn, die het volgens hem ook niet in uitersten zocht, maar in een weg van de Geest en de Schrift.
Prof. De Ruijter noemde het goed dat de praktijk binnen de kerk verandert. „Dat stelt de theologie steeds voor nieuwe vragen en voorkomt dat we alleen maar herhalen.” Hij zei dit ook met het oog op de belijdenisgeschriften. „Je moet ze wel kennen, maar er is niet alles mee gezegd.” Hierbij verwees hij naar de lamp voor de voet en het licht op het pad uit Psalm 119. „Je moet de kracht kennen van de lamp die je pad verlicht waarop je vandaag gaat.”
Een TU die niet verandert, is een museum, luidde een van zijn stellingen. „Maar in 150 jaar verandering gaat het nog steeds om de schat van Gods genade. Traditie betekent: de schat doorgeven, van geslacht op geslacht. Niet aan de ketting leggen, maar doorgeven. Daarbij moet de kerk steeds opnieuw gereformeerd worden. Het is geen vraag of alles in de kerk hetzelfde moet blijven. Het gaat erom dat Jezus Christus gisteren en heden Dezelfde is en blijft”, aldus prof. De Ruijter.
Prof. dr. G. Kwakkel, docent Oude Testament en rector van de TU, refereerde over ”Christelijke of gereformeerde theologie?”. Waarom gereformeerd en niet gewoon christelijk? zo vroeg hij zich af. Het ontstaan van gereformeerde theologie ziet hij onlosmakelijk verbonden met de grote kerkreformatie van de zestiende eeuw, met name die van Calvijn. In de leer van de uitverkiezing ziet prof. Kwakkel een karakteristiek element in de gereformeerde theologie. Dat geldt ook voor het verbond, het absolute gezag van de Heilige Schrift en de verbondenheid aan de Drie Formulieren van Enigheid.
Gereformeerde theologie is volgens prof. Kwakkel te herkennen aan het respect voor de inhoud van die reformatorische geschriften. Niettemin ziet hij niets in het alleen maar herhalen ervan. „Daarmee zouden we aan de bedoeling van die geschriften geen recht doen.” Ze pretenderen volgens hem nergens dat zij voor eens en voor altijd al het nodige over Gods waarheid op papier gezet hebben. „Het ging de reformatoren om Christus, om Hem alleen, om Zijn Evangelie. Om Jezus Christus en Die gekruisigd. In Hem geeft God ons alles. Om dat Evangelie ging het bij de Reformatie in de zestiende eeuw en ook op de Synode van Dordrecht in de zeventiende eeuw. Alles moest weg wat het zicht op Gods werk in Christus belemmerde.”
Prof. Kwakkel benadrukte „dat we ook vandaag gereformeerde theologie beoefenen, omdat wij niets anders dan christelijke theologie willen bedrijven. En we zijn pas echt gereformeerde theologen als we net als Calvijn serieus ingaan op de vragen van onze tijd. Daarbij maken wij dankbaar gebruik van de vele goede dingen die uit het verleden naar ons toekomen. Daar wordt onze theologie door gekleurd. De oude antwoorden van de gereformeerde theologie bevatten immers een schat aan bruikbaar materiaal, ook als het gaat om vragen van vandaag.”
Behalve in de Bovenkerk waren er woensdag bijeenkomsten in de Broederkerk, de Nieuwe Kerk en de Burgwalkerk. In de Buitenwacht waren er jeugdsamenkomsten en in het gebouw van de TU werden minicolleges gegeven.