Het coronavaccin dat aan de Universiteit van Oxford wordt ontwikkeld, is volgens de eerste onderzoeksresultaten veilig en roept een krachtige reactie van het immuunsysteem op. De onderzoekers spreken in het wetenschappelijke tijdschrift The Lancet van „veelbelovende vroege resultaten”. Nederland heeft het vaccin onlangs al vooruitbesteld.

Het is in deze fase van het onderzoek nog te vroeg om te zeggen of het kandidaat-vaccin mensen effectief beschermt tegen het virus. Uit de studie onder ruim duizend gezonde volwassenen in het Verenigd Koninkrijk blijkt wel dat het vaccin het immuunsysteem activeert, zoals de bedoeling is.

De wetenschappers van de Universiteit van Oxford werken samen met farmaceutisch bedrijf AstraZeneca, dat het vaccin op de markt brengt als het werkt. De Nederlandse regering heeft op voorhand samen met Duitsland, Frankrijk en Italië alvast 300 miljoen doses besteld. De Verenigde Staten plaatsten ook al een order, voor 400 miljoen doses.

In feite leert het vaccin het immuunsysteem het coronavirus te herkennen. Dat gebeurt op twee manieren: via T-cellen en via antilichamen. De onderzoekers melden dat binnen twee weken na vaccinatie de zogeheten T-cellen van het lichaam het coronavirus kunnen detecteren en geïnfecteerde celen kunnen aanvallen. Binnen 28 dagen na vaccinatie maakten de proefpersonen ook antilichamen aan die het virus in het bloed en het lymfesysteem kunnen opsporen en bestrijden.

„We hopen dat dit betekent dat het immuunsysteem het virus zal herinneren, zodat ons vaccin mensen voor een langere periode beschermt”, zegt de Britse onderzoeker Andrew Pollard, de eerste auteur van het artikel in The Lancet. Of dat zo is, zal uit het vervolgonderzoek moeten blijken dat nog gaande is in het Verenigd Koninkrijk, Brazilië en Zuid-Afrika.

Uit de eerste resultaten blijkt verder dat het vaccin weinig bijwerkingen heeft. Wel had de meerderheid van de deelnemers na de toediening last van vermoeidheid of hoofdpijn.

Ook een Chinees middel laat volgens een artikel in The Lancet voorlopig veelbelovende resultaten zien. Het gaat om Ad5-nCoV, dat wordt ontwikkeld en getest door een instituut uit Wuhan, de stad waar de corona-uitbraak begon. Ook dit vaccin activeert de T-cellen en leidt binnen twee tot vier weken na vaccinatie tot de aanmaak van antilichamen tegen het coronavirus. Bij ouderen is die reactie iets minder, zij hebben eerder een tweede dosis nodig, zeggen de onderzoekers.