”Zeeuwse wondertjes”, heet het boek over paeremessen dat 10 juli in Middelburg werd gepresenteerd. Schrijver Dingemanse is de bekendste Zeeuwse snijder van paeremessen. Hij vervaardigt de fraai versierde messen in zijn kleine atelier achter zijn woning in Nieuw- en Sint Joosland.

Uw boek heet Zeeuwse wondertjes. Waarom?

„Het is een verwijzing naar een ander boek dat gaat over gebedsnoten. Gebedsnoten waren draagbare altaartjes die mensen in de Middeleeuwen mee op reis namen. Ze waren voorzien van prachtig houtsnijwerk met Bijbelse taferelen. Dat bewuste boek heet ”Small wonders”. Mijn vrouw, die mij enorm heeft geholpen bij het samenstellen van mijn boek, suggereerde om in de titel een toespeling te maken naar Small wonders.”

Wat is de herkomst van het paeremes?

„Toen de Zeeuwse boerenstand nog in dracht liep, hadden boerenknechten altijd een mes op zak. Het sierlijk bewerken van de mesheften stamt uit de negentiende eeuw. Je bewerkt het heft met kleine mesjes, fijne beiteltjes, gutsjes, zaagjes en zo maak je allerlei voorstellingen, van wapenschilden en boerengereedschap tot hartjes of leeuwen. Het is precisiewerk. Over één mes doe ik toch al gauw tientallen uren, maar als ik iets met heel veel details snij, kunnen het er ook honderd worden. In 1862 kwam voor het eerst iemand op het idee een versierd heft te bekronen met paardengestalten. Zo ontstond de naam paeremes, paardenmes. De hommage aan de boerenstand was daarmee compleet.”

Hoe leerde u dit ambacht?

„Ik ben opgeleid tot tekenleraar. In 1998 heb ik ontslag genomen als tekendocent, maar toen was ik al een tijdje bezig met het snijden van paeremessen. Ik heb na mijn ontslag ook het schilderen opgepakt. In ”Zeeuwse wondertjes” staan veel eigen tekeningen en schilderijen van de paeremessen.”

Wat voor hout gebruikt u?

„Ik werk met palmhout oftewel buxushout, dat is heel hard fijnnervig hout, maar zeer geschikt om te bewerken. Ik werk in opdracht. Voor een mes vraag ik tussen de 1000 en 2000 euro. Een van de eerste paeremessen die ik heb gemaakt, heb ik aan mijn vader geschonken. Hij was boerenarbeider in Grijpskerke, waar ik ben geboren. Ik bekroonde het heft natuurlijk met twee paardjes en heb er allerlei boerengereedschappen in gekerfd. Mijn vader heeft het mes tot zijn dood drie keer per dag gebruikt bij het eten. Hij is negentig geworden.”

In de schijnwerpers: rubriek voor opmerkelijk regionaal nieuws