Europa vaak tweede achter de VS, maar nu wellicht voorop
De Amerikaanse economie presteert doorgaans beter dan de Europese. Vrijwel altijd moet het oude continent de nieuwe wereld voor zich dulden. Maar dit of volgend jaar kan het weleens anders zijn.
Zowel de Amerikaanse als de Europese economie wordt hard geraakt door de uitbraak van het coronavirus. De diepste recessie in bijna een eeuw is het gevolg. Europa slaagde er echter in het virus redelijk onder controle te krijgen. Dat maakte het mogelijk maatregelen te versoepelen en dat op zijn beurt luidde economisch herstel in.
Versoepeling van de lockdown betekent per definitie een hogere kans op nieuwe besmettingen. Die zijn in Europa echter uitgebleven. Hier en daar zijn er wat brandhaarden, maar er is geen sprake van een wijdverbreide stijging van de aantallen.
Op het politieke front hebben we de belangrijkste gebeurtenis in een decennium, zo niet langer, gezien. Ik heb het over de Duitse draai. Waar Duitsland jarenlang wars was van stimulerend begrotingsbeleid en andere landen aansprak op een tekort op de begroting, is zo’n tekort nu in Duitsland zelf aan de orde. En als de bondskanselier zegt dat we in Europa meer solidair moeten zijn met elkaar, betekent dat simpelweg dat kritiek vanuit Berlijn op Rome, Parijs, Madrid en andere hoofdsteden die structureel rood staan, voltooid verleden tijd is.
Met het gestaakte verzet tegen en zelfs eigen voorstellen voor gezamenlijk schulden uitgeven, een hogere EU-begroting en een honderden miljarden euro’s omvattend fonds dat vooral via giften de zwakke landen gaat helpen, is de Duitse draai compleet. Die draai is overigens grotendeels uit eigen belang. Duitsland ziet dat de spanningen met de VS, China en het Verenigd Koninkrijk oplopen, stuk voor stuk belangrijke exportmarkten voor ’s lands bedrijven. Dan is een verdere integratie van de eveneens belangrijke EU-markt ‘ein Muss’.
In plaats van dat de coronacrisis de Europese integratie dwarsboomt, zo niet in zijn achteruit dreigt te zetten, blijkt de Unie juist verder te integreren door de crisis. Iets wat overigens in lijn is met de EU-historie: de integratie nam altijd al toe in tijden van een crisis.
Vergelijk dat allemaal met de VS. Dat land slaagde er niet echt in het coronavirus onder controle te krijgen, maar was er wel als de kippen bij om versoepelingsmaatregelen te nemen. Het gevolg is dat er al enige tijd per dag meer dan 60.000 nieuwe gevallen worden geregistreerd, dat het aantal besmettingen in vrijwel alle staten rap klimt.
Op politiek gebied is er in de VS met de dag meer onzekerheid nu de uitdager van president Donald Trump, Joe Biden, de verkiezingen in november lijkt te gaan winnen. Trump krijgt kritiek van de Amerikanen, ook Republikeinen, voor zijn aanpak van de coronacrisis. Met de toenemende kans op verlies, lijkt zijn beleid nog chaotischer en onvoorspelbaarder te worden. Dat in combinatie met de nieuwe lockdownmaatregelen in reactie op het stijgende aantal coronagevallen, belooft weinig goeds voor het economisch herstel in het land de komende maanden en kwartalen.
Sinds 1 juli is Duitsland voor een halfjaar voorzitter van de EU. Dat is symbolisch voor het land dat 180 graden is gedraaid en mede door die draai de EU weleens kan leiden naar wat zomaar een Europees jaar, wellicht zelfs decennium kan worden.
De auteur is hoofdeconoom bij OHV Vermogensbeheer