Een paar vrienden nodigden mij uit voor een picknick in het zuidelijkste puntje van Oedmoertië, bij het dorpje Zoejevi Kloetsji.

Een prachtig panorama doemt op als onze chauffeur Alina, een jonge Russin uit Izjevsk, haar witte Hyundai over de laatste heuvel manoeuvreert. Behendig stuurt ze haar vehikel over de hobbelige en kronkelige zand- en modderweggetjes, die nu eens graanvelden, dan weer bossen doorkruisen richting Zoejevi Kloetsji.

We stappen uit. Het uitzicht is adembenemend. De rivier de Kama trekt als een grijsblauwe streep vanuit het oosten langs de horizon, om vervolgens in het uiterste westen uit het zicht te verdwijnen. Een stuwmeer in de Tataarse stad Naberezjenië Tsjelni, tientallen kilometers verderop, creëerde bij Zoejevi Kloetsji een drassig moerasland. Aan weerszijden van de hoofdstroom vormden zich honderden langwerpige eilandjes, die zich uitstrekken tot voorbij de horizon.

De Kama ontspringt in het noorden van Oedmoertië. Via de regio’s Kirov en Perm stroomt ze in het zuiden de republiek weer binnen en vormt ze bovendien de zuidgrens. Ter vergelijking: de Kama is daar al net zo lang als de Rijn. Het stroomgebied is tweeënhalf keer zo groot. Na de stuwmeren in Perm, Tsjaikovski en Naberezjenië Tsjelni, mondt de rivier uit in wat ook wel de ”moeder van alle Russische rivieren” wordt genoemd: de Wolga.

De schoonheid van het Oedmoertse dorp aan de Kama wordt ‘aangetast’ door een maar al te typisch Russisch fenomeen: bijgeloof. Overal rondom Zoejevi Kloetsji bederven struikjes en jonge boompjes met linten en lapjes stof het uitzicht. Veel Russen strikken een lintje om de takken van een boom en geloven dat wensen als ”een gelukkig huwelijk” of ”veel geld en welvaart” uit zullen komen.

Zoejevi Kloetsji wordt wel omschreven als een mystieke plek, waar het Oedmoertse heidendom nooit is verdwenen. In het dorp kan men op bezoek gaan bij een medium, tante Zina, dat de toekomst kan voorspellen. Volgens Russen kan ze helpen met het afkicken van alcoholverslaving. In de bossen buiten Zoejevi Kloetsji liggen twee bronnen met water, dat volgens lokale inwoners zowel de huid kan helen als innerlijke genezing kan bieden.

Waar precies de bronnen liggen, is voor bezoekers niet direct duidelijk, want in het onontgonnen gebied staat nergens de route aangegeven. Het is al laat in de middag als we de bronnen vinden. Een orthodoxe kapel, gewijd aan Petrus en Paulus, is naast de bronnen gebouwd, maar ook daar hangt het vol met lintjes en slierten stof. Onder een gammel houten dakje staan enkele iconen van Maria met het kindje Jezus. Een paar verroeste kopeken liggen naast wat zilverkleurige roebels in een tinnen bakje dat de tand des tijds heeft doorstaan

Het wekt de indruk dat de Russisch-Orthodoxe Kerk maar al te graag mee doet met de mystieke heidense natuurgodsdienst, door er een eigen draai aan te geven. Plaatselijke legendes zeggen dat twee monniken, Flor en Laurus, op deze plek veel baden en een ascetisch leven leidden, in vrome onthouding van werelds materialisme. Op de plek waar ze werden begraven, drinkt men nu het heldere frisse water.