De toename van 70,8 miljoen vluchtelingen eind 2018 naar 79,5 miljoen eind 2019 komt vooral door de verslechterde situatie in Democratische Republiek Congo, de Sahel, Jemen en Syrië. Daarnaast is inmiddels van veel meer Venezolanen bekend dat zij hun land zijn ontvlucht vanwege de economische malaise en de maatschappelijke en politieke onrust.

Van alle ontheemden zijn er 45,7 miljoen op de vlucht binnen hun eigen land. De rest is in het buitenland, waarvan er 4,2 miljoen wachten op asiel.

Het perspectief op terugkeer voor mensen op de vlucht is fors slechter geworden in de afgelopen tien jaar. In de jaren negentig keerde jaarlijks zo’n 15 miljoen ontheemden terug. In het laatste decennium daalde dat snel, naar 385.000 mensen.

Het aantal kinderen dat op de vlucht is, wordt geschat tussen de 30 miljoen en de 34 miljoen. Het aantal ouderen is naar verhouding juist laag, wat erop wijst dat zij juist overwegend achter blijven in de benarde situaties die mensen ontvluchten.

„We zijn getuige van een veranderde realiteit. Gedwongen ontheemding is tegenwoordig niet alleen veel meer wijdverspreid, het is ook niet langer een kortdurend of tijdelijk fenomeen,” aldus de VN Hoge Commissaris voor de Vluchtelingen Filippo Grandi. „Je kunt van mensen niet verwachten dat ze jaren achtereen in een staat van onrust leven, zonder de kans om naar huis te keren, noch de hoop om een nieuwe toekomst elders op te bouwen.”

Volgens Grandi is er „een meer open houding” ten opzichte van vluchtelingen nodig, „maar ook meer vastberadenheid om een uitweg te zoeken uit conflicten die jaren aanhouden en die aan de basis liggen van zulk immens lijden”.