Meer rechten voor verdachten al-Qaeda
De opgepakte verdachten van al-Qaeda en Taliban krijgen meer rechten dan oorspronkelijk voorzien als zij worden berecht door de Verenigde Staten. Minister Rumsfeld van Defensie zal de plannen vermoedelijk donderdag naar buiten brengen. Volgens CNN heeft het Pentagon besloten niet te spreken van een ’tribunaal’ maar van een ’commissie’. De nieuwe benaming zou minder omstreden zijn.
Rumsfeld zou het aantal zaken die door een militaire commissie worden behandeld tot een minimum willen beperken. Alleen de hoogste functionarissen van al-Qaeda en Taliban zouden door de commissies moeten worden berecht. Andere gedetineerden zouden in hun vaderland moeten terechtstaan of worden langer in de VS vastgehouden.
De militaire commissies zullen lijken op burgerrechtbanken en een militaire krijgsraad, aldus regeringsbronnen. De regels voor bewijslast zullen echter minder streng zijn bij de commissies en het recht op beroep is beperkt. De doodstraf moet unaniem worden uitgesproken. Daarna heeft de president of minister van Defensie het laatste woord.
Een militaire commissie zal bestaan uit drie tot zeven leden, allen actieve militairen. De aanklagers mogen verschillende soorten bewijs leveren zoals informatie uit de tweede hand. Bij Amerikaanse burgerrechtbanken of krijgsraden zou informatie van horen zeggen niet worden geaccepteerd als bewijs.
Om iemand te veroordelen is een tweederde meerderheid nodig, unanimiteit is vereist bij de doodstraf. Alle straffen moeten worden bevestigd door de president of minister van Defensie.
De verdachte blijft onschuldig tot het tegendeel is bewezen. Hij heeft het recht een burgeradvocaat in de hand te nemen. Bovendien wordt hem een militaire raadsman toegewezen. Een veroordeelde kan vragen om een speciale herziening, maar kan niet in beroep gaan bij een federale rechtbank of het Hooggerechtshof.
De media krijgen toegang tot de miltaire commissies, maar mogen niet bij alle zaken aanwezig zijn. Televisiecamera’s zouden niet worden toegestaan. Het is nog niet bekend waar de zittingen van de commissies worden gehouden. De Amerikaanse marinebasis Guantanamo Bay op Cuba, waar al enkele honderden leden van al-Qaeda en Taliban worden vastgehouden, lijkt nog de meest geschikte plaats, meldden militaire functionarissen. Maar zij benadrukken dat het nog maanden gaat duren voor de eerste zittingen zullen beginnen.
Er bestaat veel kritiek uit binnen- en buitenland op de Amerikaanse plannen. De militaire commissies zouden onvoldoende waarborgen bieden voor een goede rechtsgang. De Amerikaanse burgerrechtenorganisatie American Civil Liberty Union maakt zich „ernstige zorgen” over het feit dat levens van de verdachten in de handen van de president worden gelegd.