Plotseling beheerst De Harense Smid in april van dit jaar het nieuws. De elektronicaketen neemt 22 failliete Megapool-winkels over. Iedereen blij, vooral de 225 personeelsleden die een nieuw arbeidscontract krijgen. Maar ook Megapool-klanten krijgen alsnog hun aanbetaalde producten geleverd.

Het familiebedrijf bestaat echter al veel langer. Johannes van Schaijik begint in 1827 als dorpssmid. Samen met zoon Francis maakt hij landbouwvoertuigen. Kleinzoon Jan blijkt een echte ondernemer. Naast de smederij runt hij een café en een boerderij. Als Harry de zaak in 1936 overneemt, vragen inwoners van Haren massaal om een schop voor hun werkzaamheden bij de Maas. Niet alle kopers kunnen de schop direct betalen, daarom introduceert Harry koop op afbetaling. Iedere week int hij 25 cent.

Zijn zoon Ruud is de volgende telg. Hij profiteert van de ontdekking van aardgas in 1965 en verkoopt gaskachels aan de lopende band. De Harense Smid breidt uit en krijgt een aantal filialen. Het assortiment verbreedt zich. In 1995 neemt De Harense Smid 25 winkels over van de Van Dijk Groep.

Sinds dit jaar staat de zesde generatie aan het roer. Mark doet het echter niet alleen. „Ik wist al vroeg dat ik in het bedrijf wilde. Sommige dingen kan echter ik gewoon niet. Mijn broer Harry wilde de horeca in. Toen heb ik een aantal jaren samengewerkt met mijn andere broer, Jules.”

Jules is filosoof en theoloog. De diepe discussies belemmeren de commercie. „We konden uren praten over de vraag of we tijdens een verkoopgesprek onze stofzuiger de beste mochten noemen. Uiteindelijk zijn we toen uit elkaar gegaan.”

Mark van Schaijik herinnert zich dan een studievriend, Johan de Rooij. Hij blijkt bereid samen met Mark De Harense Smid te leiden. Met de aankoop van de Megapool-filialen in april van dit jaar laten beiden direct zien waar ze naartoe willen: behoren bij de topdrie van de markt. Nu bezet De Harense Smid plaats vijf of zes.

Beide voormannen gaven donderdag een toelichting op de toekomstplannen. Uniek, nog niet eerder presenteerde het bedrijf zich op deze manier. Dat de jonge directeuren de lesstof van Universiteit Nyenrode nog vers in het geheugen hebben, is duidelijk. Missie en visie, maar ook termen als propositie en merkpersoonlijkheid vliegen over tafel.

„De markt voor consumentenelektronica biedt plaats aan ongeveer vijf spelers”, aldus Van Schaijik. „Eigenlijk is de Nederlandse markt helemaal niet interessant. Je moet het echt leuk vinden en scherp kijken naar de kosten.”

De directeur onderbouwt zijn stelling met een aantal cijfers. Zo bedraagt de winstmarge slechts 0,2 tot 0,3 procent. Neem daarbij de omzet van 100 miljoen euro en er rest slechts een jaarlijkse winst van een paar honderdduizend euro. Met de overname van Megapool wil het bedrijf dit jaar groeien naar een omzet van 180 miljoen euro.

Voorheen financierde de familie alles met eigen vermogen. De aankoop van 22 extra filialen zet de financiële huishouding danig op zijn kop. Er staat nu voor 50 procent geleend geld op de balans. „Door de verkoop van de Megapool-voorraden kunnen we de schuld snel aflossen. Dit jaar mikken we op een winst van nul. Veel hangt echter af van de verkopen met sinterklaas en Kerst. Uiteindelijk maakt schaalvergroting de winst-en-verliesrekening gezonder.”

Beide directeuren hechten veel waarde aan een eigen technische dienst, om daarmee concurrenten als Expert en Mediamarkt te kunnen verslaan. Dit bedrijfsonderdeel kost alleen maar geld en veel elektronicagiganten stoten deze activiteiten daarom af. „Wij spelen in op de klant die meer service wenst. Daar horen reparaties bij. Consumenten hebben de buik vol van kreten zoals ”Wij zijn de goedkoopste”. Verder werkt een aantal discountformules al zo goed, dat kunnen wij echt niet beter.”

Om klanten de 52 filialen in te lokken gaat De Harense Smid zich landelijk profileren. Met spotjes op radio en televisie wil het familiebedrijf laten zien waar het goed in is. Een nieuwe huisstijl ondersteunt het geheel. Toch blijft de Van Schaijik-telg bescheiden. „We zijn niet flitsend, maar wel fris.”