Tonca werd in 1964 in Turkije geboren en woont sinds 1970 in Nederland. De uitspraak van Balkenende dat ons land ondanks de toenemende ontkerkelijking in zekere zin een christelijke natie blijft, onderschrijft hij. Als moslim wordt Tonca regelmatig geconfronteerd met het vanouds christelijke karakter van ons land. Hij wijst onder meer op de talloze kerkgebouwen die in veel steden en dorpen een beeldbepalende plaats hebben.

„Als je naar de wortels van de samenleving en de inrichting van het publieke leven kijkt, is Nederland een christelijk land. Heel opvallend zijn de christelijke feestdagen. Die dagen blijven, ook al geven velen er geen godsdienstige invulling meer aan”, zegt Tonca. „Wel zal er in toenemende mate discussie komen over de vraag of je bijvoorbeeld een tweede paasdag zou moeten inruilen voor een islamitische feestdag. Maar daarvoor is het nu nog veel te vroeg.”

Tonca wijst verder op Nederlandse eetgewoonten, die op onderdelen strijdig zijn met islamitische opvattingen. „Een Jood of een moslim die kosjer of halal wil eten, kan dat hier lang niet overal. Veel mensen weten niet eens waar je het over hebt als je daarnaar vraagt. In islamitische landen is dat een vanzelfsprekendheid. Het gaat wel meer leven in Nederland. Je ziet bijvoorbeeld steeds vaker islamitische slagerijen.”

Veel waarden en normen die in onze samenleving een belangrijke plaats hebben, zijn volgens Tonca niet expliciet met het christelijke geloof verbonden. „Veel waarden uit de Joods-christelijke traditie, zoals barmhartigheid, rechtvaardigheid en gelijkheid van mensen, kom je evenzeer tegen in de islamitische traditie. Ze gaan beide terug op Abraham en het Oude Testament. In de uitwerking zijn wel wat verschillende nuances gekomen, maar die zijn vaak meer cultureel dan religieus bepaald”, zegt de voorzitter van CMO, die een dialoog tussen kerk en moskee bepleit.

De overeenkomsten die hij tussen christendom en islam ziet, bepaalden mede Tonca’s politieke keuze. In 1992 sloot hij zich aan bij het CDA. Sinds 1998 vertegenwoordigt hij die partij in de gemeenteraad van Apeldoorn. „Ik heb voor een christelijke partij gekozen omdat haar grondbeginselen dezelfde zijn als die van de islam. Zaken als rechtvaardigheid, solidariteit, rentmeesterschap en gespreide verantwoordelijkheid zijn niet specifiek christelijk. Ik voel me heel plezierig in het CDA.”

In de opmerking van Balkenende dat tolerantie een van de wezenskenmerken van de Nederlandse samenleving is, kan Tonca zich niet vinden. „Historisch gezien is Nederland heel tolerant. De laatste twee, drie jaar is Nederland in de richting van moslims echter een van de minst tolerante landen van Europa geworden. Angst voor terreur wordt ten onrechte verbonden met angst voor de islam. De media voeden die gedachte”, stelt Tonca.

Hoewel je in zijn ogen een eeuwenoude traditie niet zomaar uitwist, wijst de voorzitter van het CMO er ook op dat een traditie niet statisch is. „Voordat Nederland christelijk werd, was het vooral een heidens land. Dat is ook een onderdeel van de traditie. In de loop der tijd zal de islam steeds meer een onderdeel van de eigenheid van Nederland gaan uitmaken, al zal het in de samenleving altijd een nevenstroom blijven.”

Hij signaleert dat door de toenemende mondialisering grenzen tussen godsdiensten vervagen. Toch zal dat er volgens hem niet toe leiden dat de christelijke wortels van Nederland worden weggepoetst. „Ik weet natuurlijk niet hoe de samenleving er over honderd jaar uitziet. Dan kan er sprake zijn van een heel andere ontwikkeling dan we nu zien. Vooralsnog ga ik er echter van uit dat Nederland en ook Europa duidelijk een christelijke traditie heeft.”