Column (Mariska Dijkstra): Stamboom
Kijk, daar staat een schilder op een ladder. Hij heeft een wit hesje aan. Dat had mijn opa kunnen zijn, schiet het door mijn hoofd. Hij is jong overleden en ik heb daardoor helaas niet veel herinneringen aan hem. Maar ik heb wel een foto, waar hij op staat in z’n witte overall. En dat beeld van hem blijft me dus altijd bij.
Zulke flashbacks heb ik de laatste tijd vaker, sinds ik dieper in mijn stamboomonderzoek duik. Zie ik een politieagent, dan moet ik denken aan de schout uit Ouderkerk aan den IJssel, van wie ik laatst de geboorte- en sterfdatum heb opgeschreven. Zou het werk van een schout in de vijftiende eeuw te vergelijken zijn met het werk van een agent nu?
Bij het boerenprotest laatst dacht ik ook weer zoiets. Ik heb veel boeren in mijn voorgeslacht. En ik kreeg op slag nog meer respect voor de mensen die dagelijks voor ons voedsel zorgen.
Zo’n stamboom werkt trouwens ook wel relativerend. Mij hoor je geen oordeel meer vellen over jonge moeders die ongehuwd een kind krijgen, over vluchtelingen die in Nederland onderdak zoeken. Zelfs winkeldieven zie ik tegenwoordig anders. Allemaal vanwege die namen met die paar aantekeningen erbij in mijn stamboom.
Ik moet deze bijzondere weken regelmatig denken aan de oma van mijn oma uit Vlaardingen, die op dertienjarige leeftijd haar moeder en jongste broertje verloor. Nog geen jaar later stief ook haar vader. Er bleven vier kinderen achter. Ik ontdekte het door een paar simpele jaartallen naast elkaar te leggen. Maar wanneer je tot je door laat dringen wat hier precies is gebeurd, en wat dit voor haar en haar broertjes en zusjes moet hebben betekend...
Ik wil altijd nog nazoeken hoe het die kinderen verder is vergaan. Zijn ze naar een weeshuis gebracht? Of heeft zij de zorg voor haar jongere broertjes en zusjes op zich genomen? Laat ik dat maar eens doen als er hier rustigere tijden aanbreken. Op de vraag waaraan haar ouders zijn overleden denk ik al een antwoord gevonden te hebben. Enkele maanden geleden ontdekte ik dat er halverwege de negentiende eeuw cholera heerste in Nederland. Die doodsoorzaak zou natuurlijk heel goed in het plaatje kunnen passen.
Bijzonder hoe geschiedenis en heden elkaar soms raken. Wat zou een epidemie in díé tijd wel niet betekend hebben? In een periode waarin de medische zorg en de hygiëne nog lang niet op peil 2020 stonden? Ik zou dat dertienjarige meisje opeens heel veel vragen willen stellen.
