Licht huiswerk voor Bruins in coronadebat
Nee, zonder foutjes verliep de communicatie over het coronavirus tot dusver niet en sommige onderdelen van de virusbestrijding roepen vragen op. Toch kreeg verantwoordelijk minister Bruno Bruins donderdag vanuit de Tweede Kamer duidelijk meer steunbetuigingen dan kritiek.
Hoe druk je het coronavirus zo snel mogelijk de kop in? Voor PVV-Kamerlid Chris Jansen is dat geen vraag. In harde bewoordingen las de voormalige salesmanager in de mobiele telecom- en ict-sector donderdag zowel het RIVM als Bruins de les. Had naar de PVV geluisterd, was zijn impliciete boodschap, dan was Nederland nu nog virusvrij geweest.
Van vijf maatregelen eist Jansen dat ze terstond worden ingevoerd. Het betreft onder meer: negatieve reisadviezen over alle landen waar een uitbraak is, geen vliegverkeer van personen van en naar deze gebieden en een meldplicht plus een verplichte veertiendaagse quarantaine voor terugkerende reizigers.
Verder wil hij dat bij elke patiënt met beginnende luchtwegklachten de pcr-test wordt afgenomen waarmee een besmetting kan worden aangetoond. Als laatste moet Bruins van de PVV schetsten bij welk aantal besmette patiënten Nederland de alarmfase verder verhoogt en welke crisismaatregelen er horen bij dat stadium.
Met zijn taxatie dat Bruins de regie volledig kwijt is en zijn oren laat hangen naar deskundigen die er niets vanaf weten, ontpopte Jansen zich overduidelijk als de ergste hardliner. Echt harde woorden aan het adres van Bruins klonken er donderdag verder alleen nog uit de mond van Maarten Hijink (SP): „U hopt van probleem naar probleem en wat er morgen op ons afkomt ziet u dan wel.”
Die uithaal volgde toen Bruins erkende dat de corona-uitbraak ziekenhuizen inderdaad op onverwachte kosten kan jagen, maar dat een debat over eventuele compensatiemaatregelen nu wel even kan worden geparkeerd.
De overige woordvoerders van coalitie en oppositie stelden Bruins allerlei verhelderende vragen, maar dat was meer een kwestie van constructief meedenken. Bruins’ aanpak behield ook hun vertrouwen toen 50PLUS-Kamerlid Léonie Sazias met een terloopse suggestie het debat totaal op z’n kop dreigde te zetten. Sazias hield bij hoog en bij laag vol dat het RIVM dagelijks standaard rond 13.00 uur een update geeft van het aantal nieuwe besmettingen. Toen het debat na de lunchpauze om half 2 werd hervat en er nog altijd geen actuele cijfers waren, polste ze vilein of het soms de bedoeling was om de Kamer om de tuin te leiden. „We gaan nu uit van 38 besmettingen en ik wil niet dat we vijf minuten na het debat horen dat er een significante stijging is.”
Een ordevoorstel om het debat te schorsen, in afwachting van de update, hing even in de lucht. Maar niet veel later kreeg Bruins de sombere cijfers aangereikt: een groei naar 82 besmettingen. Die cijfers horen bij stadium 1 en de groei kan mede het effect zijn van een inhaalslag, las hij van een RIVM-briefje voor. Oftewel, mensen die eerst dachten rustig te kunnen uitzieken, vertrouwen het niet, laten zich alsnog testen en blijken besmet te zijn.
Maar ook toen volgde de Kamer hem in zijn voornemen om op de ingeslagen weg voort te gaan: de patiënt isoleren, de contacten opsporen en waarschuwen en zo de ziekte de kop indrukken.
Drie huiswerktaken bracht de Kamer uiteindelijk met nadruk onder zijn aandacht. Om te beginnen de publieksvoorlichting. Is die voor iedereen helder? En moet er geen dagelijks ‘bijpraatmoment’ worden ingelast? Bruins houdt het het liefst bij de websites van het RIVM en de rijksoverheid, maar gaat bezien wat mogelijk is.
Dan het dreigend tekort aan mondkapjes en andere beschermingsmiddelen. Er is al een overleg met fabrikanten en zorginstellingen geweest. Bruins proeft de bereidheid om bij de levering voorrang te geven aan artsen en verpleegkundigen die contact hebben met besmette patiënten. Maar leveringsgaranties zijn er niet, benadrukt hij.
Tot slot de opschaling naar crisisscenario’s. Is het nu voor elke regio helder wie ziekenhuizen straks kan dwingen pijnlijke keuzes te maken, mocht dat nodig zijn, zo wil Lilianne Ploumen (PvdA) weten. Bruins zet die verantwoordelijkheidsverdeling snel op papier.
Op verzoek van Kees van der Staaij (SGP) komt de bewindsman nog met een handreiking voor bestuurders inzake grootschalige evenementen. Vooralsnog verbiedt het RIVM die niet, maar niets weerhoudt burgemeesters er natuurlijk van om uit voorzorg toch aan te koersen op een andere datum, poneert Van der Staaij. Bruins is dat met hem eens en zegt toe bestuurders die voor de afweging staan snel te zullen voorzien van wat ruggensteuntjes.
Over één zinsnede uit een brief die Bruins maandag stuurde, dreigt opnieuw verwarring te ontstaan. Is het nu echt de bedoeling om patiënten over te brengen naar verpleeghuizen, als ziekenhuizen vol komen te liggen? Nee, legt Bruins nogmaals omstandig uit, integendeel. Als het virus toeslaat in het verpleeghuis en mensen aan de beademing moeten, is het streven juist te bezien of er in een verpleeghuis een tijdelijke ic-unit kan worden gevormd, zodat de patiënt de zuurstof daar krijgt toegediend. Die uitleg krijgt breed waardering. Ook van de SP.
