CDU in verval
De Duitse christendemocraten (CDU) zitten in de hoek waar de klappen vallen. Zo leed afgelopen zondag de CDU bij de deelstaatverkiezingen in Hamburg een historische nederlaag. Het bracht het weekblad Der Spiegel ertoe op zijn website te spreken over de ”Chaotisch-Demoralisierte Union”. In het Nederlands de Chaotisch-Gedemoraliseerde Unie.
Dat was bijzonder treffend. De nederlaag in Hamburg was namelijk het slechtste resultaat voor de CDU in een deelstaat in de afgelopen zestig jaar. Zondag behaalden de christendemocraten 11,2 procent van de stemmen. In 2008 was dat nog bijna 43 procent.
Dat de CDU in zwaar weer verkeert, mag vooral bondskanselier Merkel zich aantrekken. Jarenlang zorgde zij ervoor dat de Duitse bedrijven goed draaiden. Maar de werknemers profiteerden er door de lage lonen nauwelijks van. En ook de gepensioneerden merkten amper iets van de voorspoed. Wie dan de deur openzet voor een miljoen immigranten, zoals Merkel in 2015 deed met de woorden ”Wir schaffen das”, maakt zich weinig geliefd.
Een paar jaar later, in 2017, werd onder Merkels regering voor mensen van hetzelfde geslacht het huwelijk opengesteld. Hiermee heeft ze een deel van haar achterban van zich vervreemd. Die vond en vindt haar te progressief. Het gevolg is dat de ontevreden kiezers overstapten naar extreemlinks (Die Linke) of extreemrechts (AfD).
Weinig handig bovendien was Merkels beslissing anderhalf jaar geleden het partijvoorzitterschap over te dragen. Zelf bleef ze bondskanselier. Voor Duitsland is dat zeer ongebruikelijk en het werkte ook niet. Doordat Merkel aanbleef –de bedoeling is tot na de verkiezingen van najaar 2021– kreeg de nieuwe voorzitter, Kramp-Karrenbauer, nooit echt gezag. Het was helemaal met haar gedaan toen Merkel vanuit Zuid-Afrika zich met Thüringen bemoeide. Kramp-Karrenbauer trok zich daarop twee weken geleden terug als CDU-voorzitster en kanselierskandidaat.
Het plan was aanvankelijk helder te krijgen waarvoor de CDU nog staat en dan te zoeken naar een nieuwe partijvoorzitter. Maar vanwege het grote verlies in Hamburg komt er op 25 april een extra congres om een nieuwe voorzitter te kiezen. Het partijbestuur wil voorkomen dat er een nog maanden durende opvolgingsstrijd komt. Het bestuur heeft gelijk dat het de opvolging naar voren heeft gehaald, want nu al buitelen de kandidaten over elkaar heen.
De nieuwe partijvoorzitter zal van de CDU weer een aantrekkelijke middenpartij moeten maken. Dat is in het belang van Duitsland en van Europa. Eenvoudig zal dat niet zijn, maar het is absoluut niet onmogelijk. Dat bleek afgelopen zondag toen de sociaaldemocratische SPD, eveneens een middenpartij, in Hamburg 38 procent van de stemmen in de wacht sleepte en populistische partijen nauwelijks een rol van betekenis speelden.
