Maandag lekte uit dat het kabinet werkt aan een nieuwe beperking van het prepensioen. Om mensen gemiddeld langer aan het werk te houden, wil het ieders inleg voor prepensioenregelingen vanaf 2006 opvraagbaar maken. Mensen die er geen probleem in zien om tot hun vijfenzestigste te werken, kunnen daardoor alvast hun spaartegoed aanspreken.

Overigens zullen aan het direct opnemen van het tegoed strikte voorwaarden kleven. Een andere mogelijkheid die het kabinet wil bieden, is het geld te gebruiken voor ophoging van eigen pensioen (vanaf 65 jaar). Een derde optie is het geld te storten in de nieuwe levensloopregeling, waardoor er verlofdagen mee kunnen worden ’gekocht’.

Aanstaande vrijdag bespreekt het kabinet het plan, dat volgt op de omstreden afschaffing (per 2006) van de fiscale aftrekbaarheid van premies voor VUT en prepensioen. Verder is daarbij al besloten de verplichte deelname aan een prepensioenregeling te laten verdwijnen. Overigens besloot het kabinet vorige week werknemers van 57 jaar en ouder bij deze maatregelen te ontzien.

De details van het nieuwe kabinetsplan moeten nog verder worden uitgewerkt. De eerste reacties van vakbonden, pensioenfondsen en politieke partijen zijn echter fors kritisch. De Vereniging van Bedrijfstakpensioenfondsen schat dat er ongeveer 50 miljard euro aan prepensioengeld uitstaat. Als slechts een deel daarvan wordt opgevraagd, hebben de pensioenfondsen meteen een liquiditeitsprobleem. Ze zullen aandelen, obligaties en vastgoed moeten verkopen om aan de vraag te voldoen, wat risico’s meebrengt voor de stabiliteit op de financiële markten.

Ook de Stichting voor Ondernemingspensioenfondsen noemt het kabinetsplan daarom „uiterst onverstandig” en spreekt van het „verbrassen” van pensioengeld.

In de Tweede Kamer reageren de regeringsfracties CDA, VVD en D66 terughoudend. Het CDA wil pas reageren als het totale voorstel bekend is, D66-kamerlid Bakker geeft aan dat hij „bedenkingen” heeft. VVD-kamerlid De Vries zegt eerst te willen weten wat de precieze gevolgen zijn voor de pensioenfondsen. Oppositiepartij PvdA noemt de plannen „volstrekt onuitvoerbaar.”

Vakbond FNV vindt dat mensen die hebben gespaard een worst wordt voorgehouden. Zij waarschuwt mensen dat de opgevraagde premies gelden als inkomen en dat er belasting over moet worden betaald. Het CNV meent dat het kabinet „maximale zorgvuldigheid” moet betrachten bij de uitwerking van de details, zodat de pensioenfondsen niet in problemen komen.

Volgens de RMU tast het kabinetsplan de solidariteit tussen jongere en oudere werknemers aan. „Dat is toch een van de meest fundamentele pijlers van ons pensioenstelsel”, aldus coördinator Baggerman. Hij voorspelt dat een groot deel van het pensioengeld „gewoon geconsumeerd” gaat worden. „Daardoor zullen er straks minder mogelijkheden zijn om eerder dan op 65-jarige leeftijd te stoppen met werken.”