„Wat maken wij Duitsers voor indruk als we zeggen: Wij zijn de sterkste partij? Dan zegt u hier in Maastricht: Dat hebben we al eens eerder gehoord.”

Kohl vindt dat de eenheid van Europa alleen tot stand kan komen als alle naties, groot en klein, elkaar gelijkwaardig behandelen. „Het wordt niets met Europa als ieder voor zich de vraag gaat stellen: Wat kan ik daar voor mezelf uithalen?” Kohl vindt het verkeerd dat er in de Europese grondwet niet naar God wordt verwezen. „Zonder Gods hulp waren we er nooit gekomen.”

In Leiden stelde eurocommissaris Bolkestein dat de toetreding van Turkije de EU sterk zal veranderen. Europa moet ook Oekraïne en Wit-Rusland aanvaarden, zei Bolkestein, die hoogleraar wordt in Delft en in Leiden.

Universiteiten worden steeds internationaler. Kenniswerkers zullen in de toekomst door Europa trekken, zonder landsgrenzen als obstakel, aldus A. Kist, voorzitter van het college van bestuur van de Universiteit Leiden. Hij verwacht dat over twintig jaar 40 procent van de academische gemeenschap van elders komt.

Buitenlandse studenten en docenten zijn in Nederland welkom als ze heel goed zijn, zei staatssecretaris Rutte (Onderwijs) in de Universiteit van Amsterdam. De bewindsman verklaarde de „best brains” te willen aantrekken. Het imago dat Nederland internationaal georiënteerd en tolerant is, moet volgens Rutte een reden zijn om in Nederland te willen studeren.

In de vorm van een beurzenstelsel wil Rutte alleen nog de beste studenten van buiten de EU helpen. Veel studenten uit ontwikkelingslanden krijgen hun studie niet meer betaald. Dat lokte gisteren een protest uit van Wageningse studenten. Zij overhandigden tijdens de opening een petitie aan minister Van Ardenne (Ontwikkelingssamenwerking).

In Eindhoven en Tilburg klonk een pleidooi voor meer ondernemingszin. Slechts een op de twintig Nederlanders denkt erover een eigen bedrijf te beginnen. Wetenschappers zouden dat ook vaker moeten doen, suggereerde staatssecretaris Van Gennip (Economische Zaken) in Eindhoven. Ze wil met onderwijsinstellingen, van middelbaar beroepsonderwijs tot universiteit, afspraken maken om ondernemerschap in het vakkenpakket op te nemen. Ook moeten leraren in opleiding ondernemerschapstages gaan lopen.

Daarmee speelt ze in op de wens van Philips-topman Kleisterlee, die maandag in Tilburg stelde dat universiteiten studenten moeten ondersteunen in ondernemerschap.