„Het gaat hier om hele harde jongens die proberen om hun activiteiten voort te zetten of proberen om handlangers van buiten in te zetten om ze eruit te halen”, zegt Dekker. „Op zo’n moment moeten we in actie komen en dat hebben we gisteravond gedaan.”

De Telegraaf meldt op gezag van bronnen dat Soerel en zijn kompanen bij de voorgenomen ontsnapping uit de gevangenis van Heerhugowaard explosieven en wapens wilden gebruiken. Dekker wil daarover niets kwijt.

Soerel vecht zijn overplaatsing naar de Extra Beveiligde Inrichting (EBI) in Vught aan. De overplaatsing is volgens de tot levenslang veroordeelde „een disproportionele reactie op basis van informatie waarvan de herkomst vooralsnog compleet onduidelijk is”, melden zijn advocaten vrijdag.

Dat is Dekker niet met hen eens. „Wij vinden het wel proportioneel, anders hadden we het niet gedaan.” De minister „kan niet zeggen” waar de informatie over een uitbraakpoging vandaan kwam. „Je moet afwegen hoe hard die informatie is, en die was in onze ogen zwaar genoeg om te zeggen: deze meneer moet uit de normale gevangenis naar het zwaarste regime.”

Soerel ontkent stellig dat hij geprobeerd heeft te ontsnappen of een ontsnapping aan het plannen was. Het 59-jarige onderwereldkopstuk zit een levenslange celstraf uit voor zijn aandeel in een reeks liquidaties. Hij zat van 2010 tot 2012 ook al in de EBI, maar kreeg gedaan dat hij naar een andere gevangenis werd overgeplaatst. Het regime in Vught was onnodig zwaar, erkende de Raad voor de Strafrechtstoepassing en Jeugdbescherming. Gedetineerden zitten veel in afzondering en mogen hun schaarse bezoek bijvoorbeeld niet aanraken.

Wie probeert te ontsnappen riskeert dan wel geen extra gevangenis- of andere straf, maar heeft dus wel degelijk veel te verliezen, zegt Dekker. In de EBI „verlies je eigenlijk dubbel je vrijheid”.

De EBI in Vught huisvest de gevaarlijkste criminelen, zoals topcrimineel Willem Holleeder, de moordenaar van Theo van Gogh (Mohammed B.) en de hoofdverdachte in het liquidatieproces Marengo, Ridouan Taghi.