Centraal in de tentoonstelling staat het transport dat op 3 september 1944, precies zestig jaar geleden, vanuit Westerbork naar Auschwitz vertrok. Onder de 1019 gedeporteerden bevonden zich Anne Frank en haar familie.

Duckwitz noemde het een bijzondere eer tijdens de herdenking van het laatste transport uit Westerbork het woord te mogen voeren. „Ik buig voor de doden en vraag van de overlevenden vergeving voor dat wat u in Duitse naam is aangedaan.”

De herdenking van de laatste trein uit Westerbork zal van betekenis blijven. „Het herdenken ervan is ook een permanente opdracht aan ons, aan de overlevenden en nakomelingen, om zich voor de buren te interesseren en hen te begrijpen”, aldus de ambassadeur. In het laatste transport zaten overigens ook minstens 76 Duitsers die naar Nederland waren gevlucht.

Ronnie Goldstein-Van Kleef, die het laatste transport vanuit Westerbork had meegemaakt, kende Anne Frank uit Westerbork en Auschwitz, waar ze in dezelfde barak zat. „Moeder Edith Frank en beide dochters hadden het zeer zwaar in de vrouwenbarak. Het waren eigenlijk nogal onhandige vrouwen, niet gewend te improviseren, en zeker niet om zich te behelpen in onverwachte en voor hen ongewone omstandigheden.”

In Auschwitz heeft Goldstein-Van Kleef met Anne en haar zus Margot in een ziekenbarak verbleven. Daar probeerde ze contact met Anne te krijgen. Dat lukte niet omdat Anne volgens haar weinig sociaal gevoelig was, omdat die gewend was op haar wenken te worden bediend. In levensbedreigende situaties komen dikwijls deze geaardheden naar boven. Anne bleef zich de dupe voelen, was huilerig en ontevreden. Goldstein slaagde erin het kamp te overleven, mede dankzij de inzet van een vrouwelijke Hongaarse arts.

De tentoonstelling ”Westerbork-Auschwitz, het laatste transport. De laatste dagen in de strafbarakken” duurt tot 10 januari. Uit Westerbork vertrokken 93 treinen met in totaal 107.000 personen.