Wie in Engelstalig Kameroen wil stemmen, moet vrezen voor de kogel
De spanningen tussen Engels- en Franstalig Kameroen nemen toe nu er voor begin februari verkiezingen op de agenda staan. Hardline separatisten stellen een harde boycot in het vooruitzicht.
”Het 55e land van Afrika: Ambazonië”, meldt de kleurrijke website van de „federale rubriek Ambazonië” in grote letters. Daaronder de tekst: ”Van duif naar phoenix: het project om de soevereniteit van Zuid-Kameroen te herstellen is in uitvoering – continue en onomkeerbaar.”
De site biedt links naar departementen als buitenlandse zaken, onderwijs en financiën. Het ziet er allemaal serieus uit. Maar het laatste bericht in de rubriek ”nieuws” is van eind september 2019. Vanaf dezelfde tijd zweeg ook het twitteraccount van de ‘regering’. De president van het ‘land’, Sisiku Julius Ayuk Tade, zit al sinds januari 2018 in de gevangenis. Hij kreeg in augustus levenslang opgelegd.
Maar denk niet dat de phoenix Ambazonië inmiddels definitief naar beneden is gestort. Separatistische groepen in het zuid- en noordwesten van Kameroen blijven vechten voor onafhankelijkheid. Kameroense nieuwssites meldden met de regelmaat van klok berichten over confrontaties tussen hen en regeringstroepen. Er vallen doden, huizen en winkels worden in brand gestoken.
Het zijn de oprispingen van een langslepend conflict, dat het internationale nieuws maar spaarzamelijk haalt. Aan de basis ervan ligt onvrede in het Engelstalige deel van Kameroen, dat zich achtergesteld voelt ten opzichte van het Franstalige deel. In 2015 legden Engelstalige leraren en rechters uit woede daarover het werk neer. Een jaar later riepen jongeren de onafhankelijke staat Ambazonië uit.
De autoriteiten sloegen het verzet hard neer, wat het tegengestelde effect had. Rebellengroepen namen de wapens op en het land belandde in een burgeroorlog. De trieste tussenbalans: zeker 3000 doden, een half miljoen ontheemden.
Pogingen om tot vrede te komen, liepen tot nog toe op niets uit. In de laatste week van 2019 nam het parlement van Kameroen een wet aan die een „speciale status” garandeert voor de Engelstalige regio’s. Het was de uitkomst van de Grote Nationale Dialoog die de regering in oktober organiseerde. Separatisten, die over tal van kwesties overigens hopeloos verdeeld zijn, nemen er echter geen genoegen mee. De nationale dialoog hadden ze op voorhand al geboycot.
Lang niet alle critici in de Engelstalige gebieden staan er zo geharnast in als de separatisten: een belangrijk deel opteert voor een federatie, met verregaande autonomie voor de westelijke gebiedsdelen. Maar ook de federalisten kunnen niet zonder meer uit de voeten met de nieuwe speciale status. Zo blijft de president de gouverneurs benoemen.
Verkiezingen die gepland staan voor zondag 9 februari doen de spanningen intussen oplopen. De separatistische Strijdkrachten van Ambazonië kondigden een boycot aan. Ze bezwoeren burgers tussen 7 en 12 februari binnen te blijven. „Op deze dagen zullen we iedereen die zich in onze dorpen en steden buitenshuis bevindt als een vijand beschouwen en als zodanig behandelen”, stelden ze in een verklaring.
De regering stuurt uit voorzorg honderden extra veiligheidstroepen naar de Engelstalige provincies. De ervaring leert dat rust daarmee echter allerminst gegarandeerd is.
