„Libië moet zich realiseren dat het in zee kan gaan met Rusland en Turkije, maar dat dit ook betekent dat beide landen een jarenlange invloed houden in Libië”, zei Rutte. Turkije steunt momenteel de Libische premier Fayez al-Sarraj, terwijl Rusland achter krijgsheer Khalifa Haftar staat. Beide landen hebben troepen naar Libië gestuurd.

Haftar belegert met zijn Libische Nationale Leger (LNA) al maanden de hoofdstad Tripoli. Hij aanvaardt de door de VN erkende regering van Serraj niet.

Samen met Conte wil Rutte de strijdende partijen een alternatief bieden voor de steun van Rusland of Turkije: een proces waarin het land zijn soeverenitieit op de lange termijn behoudt. „Dat is een ander type relatie.”

Libiëtop

Nederland en Italië zullen deze boodschap zondag overbrengen op de Libiëconferentie in Berlijn, een initiatief van de Duitse bondskanselier Angela Merkel. Maar dan moeten beide hoofdrolspelers, premier Sarraj en krijgsheer Haftar, wel acte de présence geven. Of Haftar komt, is de grote vraag. Eerder deze week liet hij de Russen in de kou staan door te weigeren een definitief staakt-het-vuren te ondertekenen.

Feit is dat de Italiaanse premier beide kemphanen in 2018 al eens om tafel heeft gekregen. Vorige week was Conte echter minder gelukkig. Hij had Haftar en Sarraj in Rome uitgenodigd, maar toen de premier hoorde dat zijn grote rivaal daar ook zou zijn, weigerde hij te komen. Uiteindelijk ging Sarraj wel, maar Haftar niet.

De mislukte ontmoeting in Italië heeft het land veel kritiek in Europa opgeleverd. Maar Rutte vindt dat onterecht. Hij stelt dat Italië historisch en geografisch gezien „hele goede kaarten” in handen heeft om de Libiëkwestie in portefeuille te hebben.

Rutte verklaarde zich wel fel tegenstander van een Europese vredesmacht in Libië, zoals de Italiaanse minister van Buitenlandse Zaken Luigi Di Maio voorstelde. „Daar is geen sprake van.”

Een succes in Berlijn zou helemaal passen in de rol die Rutte en Conte beiden zien voor de toekomst van de Europese Unie. „We hebben vandaag uitgebreid gesproken over het belang dat Europa zich gaat manifesteren op het wereldtoneel.”

Rutte noemde het bezoek aan Italië „extreem nuttig.” Nederland en Italië hebben vijf punten benoemd waarin ze elkaar vinden. Een ervan is migratie. Rutte: „Wij willen geen secundaire migratie in Nederland; in Italië is er zorg om primaire migratie. We kunnen op dat vlak dus samenwerken en afspraken maken met Afrikaanse landen om de migratiestroom in te dammen.”