De schade die WhatsAppfraude aanricht, is in 2019 meer dan verdrievoudigd. Slachtoffers werden in totaal voor 1.056.805 euro opgelicht, terwijl dat in 2018 nog 262.879 euro was. Er waren vorig jaar 2663 meldingen van WhatsAppfraude, waarbij 353 mensen daadwerkelijk geld afhandig werd gemaakt. In 2018 waren er 655 meldingen en 124 slachtoffers.

Het jaar 2020 is nog maar twee weken oud, maar nu al heeft de helpdesk 112 meldingen binnen. Dat zijn er meer dan in heel 2017. Negen personen werden daadwerkelijk slachtoffer. Zij betaalden in totaal 38.189 euro.

Waakzaam

Nooit ingaan op appverzoeken om even geld over te maken, adviseert de Fraudehelpdesk, die deze cijfers aan Nu.nl verstrekte. Een familielid of vriend die echt geld nodig heeft, zal best even opbellen om dat toe te lichten. En als hij zegt dat hij niet kan bellen: laat hij een gesproken berichtje sturen, zodat de ontvanger de stem kan verifiëren.

Als gebruikers ontdekken dat er op hun Facebook een berichtje is geplaatst dat niet van henzelf afkomstig is, adviseert de helpdesk dit zo snel mogelijk aan alle contacten te melden. Tegelijk moet er een mededeling naar Facebook dat de Facebookpagina gehackt en het geplaatste bericht vals is. Daarbij moet ook het wachtwoord worden veranderd.

Nepbericht

WhatsAppfraudeurs gaan steeds geraffineerder te werk, signaleert de Fraudehelpdesk. Na het hacken van een account plaatsen ze daarop de mededeling dat de eigenaar een nieuw mobiel nummer heeft, met het verzoek dat aan te passen in de contactenlijst. Vanaf dat nummer stuurt de fraudeur berichten waarin om een lening wordt gevraagd. Soms heeft hij een profielfoto van de zogenaamde afzender erin geplakt. Ook gebruikt hij namen van familieleden en andere gegevens die hij op internet vond. Net echt.

Soms is snel duidelijk dat het bericht nep is. Het familielid blijkt bijvoorbeeld ineens de Nederlandse taal niet goed machtig meer te zijn. Maar wie erin wordt geluisd, kan naar zijn geld fluiten.

Code beluisterd

Inmiddels zijn de oplichters een stap verder: ze hebben geen nieuw nummer meer nodig, maar gebruiken de al bestaande WhatsAppaccount van hun slachtoffer. Daarvoor hebben ze een verificatiecode nodig. WhatsApp stuurt die via sms. Als de code niet snel wordt geactiveerd, komt de code in de voicemail terecht. Die wordt soms door een dief afgeluisterd. Hij heeft daar toegang weten te krijgen doordat de eigenaar een gemakkelijk te raden pincode gebruikte, bijvoorbeeld 0000 of 1234.

Breng uw bank en creditcardmaatschappij meteen op de hoogte als u onraad ruikt, adviseert Slachtofferhulp Nederland mensen die verdachte berichtjes ontvangen. Misschien kan de overboeking worden geannuleerd of het bedrag worden teruggestort. Leg alle communicatie vast die u via WhatsApp met de dader had, zegt Slachtofferhulp ook. En: doe aangifte.