„Met deze tarieven kunnen aanbieders de kwaliteit en de veiligheid onvoldoende garanderen”, zei de advocaat van Fivoor, een van de organisaties. Hij schetst dat de zogeheten forensische zorg, die door de rechter wordt opgelegd, al jaren kampt met dalende tarieven en stijgende kosten, terwijl de maatschappij steeds strengere eisen stelt aan de veiligheid van de instellingen. „Loop je als samenleving gevaar, omdat de zorg niet meer goed geregeld is? Ja.”

De organisaties hebben een kort geding aangespannen tegen tariefkortingen door de DJI. Die kunnen volgens de advocaten oplopen tot 3,4 procent en komen bovenop kortingen die de Nederlandse Zorgautoriteit (NZa) heeft vastgesteld. Daartegen loopt een afzonderlijke rechtszaak.

Ook invoering van een maximale dagprijs vinden de aanbieders zeer problematisch. Volgens de advocaten gaat dit systeem ten koste van de behandeling van ernstig gestoorde daders, zoals Bart van U., die oud-minister Els Borst om het leven bracht. Mensen als hij zouden 40 procent minder behandeling krijgen als de instellingen de maximale prijs consequent zouden doorvoeren, stellen de raadslieden. „Aanbieders kunnen ook niet kiezen: ik wil die patiënt wel en die niet.”

DJI zegt zich „bewust te zijn van de pijn die aanbieders voelen”, maar kan zich niet vinden in de kritiek. De dienst blijft erbij dat de tarieven zorgvuldig zijn vastgesteld. „Niet alle aanbieders kunnen tevreden worden gehouden”, zeggen zijn advocaten. Ze stellen dat ‘breed en diepgaand’ onderzoek is gedaan naar de kostprijs en dat slechts acht van de 196 aanbieders klagen. Daaronder zijn wel grote organisaties, die duizenden mensen behandelen.

In „uitzonderlijke omstandigheden” kunnen zorginstellingen meer geld krijgen, aldus DJI. Met goede resultaten valt bovendien een bonus van 2 procent te verdienen.