Weinig christenen in het Midden-Oosten zullen Qassem Soleimani als persoon een warm hart hebben toegedragen. De Iraanse generaal, die afgelopen vrijdag bij een Amerikaanse raketaanval in Bagdad werd gedood, had daarvoor teveel bloed aan zijn handen.

Soleimani was echter ook een van de drijvende krachten achter de strijd tegen de soennitische terreurbeweging Islamitische Staat, die zowel in Syrië als in Irak veel christenen heeft gedood. Dat nemen veel christenen hem in dank af, ondanks alle kwade bedoelingen die de Iraanse topstrateeg verder had.

Dat tekent precies het dilemma waarin christenen en andere religieuze en etnische minderheden in het Midden-Oosten verkeren. Door hun kwetsbare situatie zijn zij veelal gebaat bij een sterke leider die hen beschermt en sektarische spanningen onderdrukt. Tegelijkertijd zijn dat vaak dictators die er niet voor terugschrikken extreem geweld tegen de eigen bevolking in te zetten. Het is hen dan ook niet zozeer te doen om de bescherming van christenen als zodanig, maar vooral om het veiligstellen van hun eigen machtspositie en het bewaren van de rust in het land.

Dat bleek in het verleden in Irak onder Saddam Hussein. Weinig heersers opereerden met zoveel wreedheid en nietsontziendheid, maar de christenen hadden het onder zijn bewind relatief rustig. Hetzelfde gold voor de Syrische president Hafez al-Assad. Hij schuwde niet om gifgas tegen zijn eigen burgers in te zetten, maar nam religieuze minderheden –waartoe hij overigens zelf ook behoorde– wel in bescherming.

Sommige kerkelijk leiders gaan overigens wel heel ver in het duiden van de dood van Soleimani. Voorganger Ibrahim Naseir van de presbyteriaanse gemeente in het Syrische Aleppo vergeleek maandag tijdens een herdenkingsdienst de acties van de Iraanse generaal met het optreden van Christus. „Soleimani was deel van een verzetsproject, vergelijkbaar met het verzet van Jezus tegen een politieke autoriteit die de vrijheid van anderen wilde beperken.”

Andere christelijke voormannen waarschuwen vooral voor de gevolgen die de liquidatie van Soleimani kan hebben. Vooral de vrees voor een heropleving van Islamitische Staat en een toename van de spanningen tussen soennieten en sjiieten zit diep. Soleimani mag dan veel op zijn kerfstok hebben gehad, een gewapend conflict dat de hele regio in vuur en vlam kan zetten, is veel ernstiger. Die waarschuwing uitte de chaldeeuwse bisschop van Bagdad, Louis Raphael Sako, dinsdag. De situatie is vergelijkbaar met die van „een vulkaan die op het punt staat uit te barsten.”